Zbiory
23.11.2023

Oto obiekt: Teodor Bok i Krystiana Robb-Narbutt – artyści na rozdrożu

Trzecie spotkanie z cyklu "Oto obiekt" to rozmowa o Krystianie Robb-Narbutt i Teodorze Boku, ich przyjaźni, młodości w PRL, Marcu '68, o życiu w cieniu Zagłady. Pokażemy prace podarowane przez Krystianę dla Teodora, zakupione do kolekcji Muzeum POLIN w 2023 roku, i wybór prac Teodora Boka – niedostępny na co dzień dla publiczności.

Porozmawiamy o twórczości obojga artystów, szukaniu (i odnalezieniu) przez każdego z nich własnej drogi twórczej. Będzie to także rozmowa o antysemityzmie, emigracji (Teodor Bok) i o losie tych, którzy pozostali w Polsce (Krystiana Robb-Narbutt).

W spotkaniu wezmą udział:

  • Krystyna Piotrowska – artystka wizualna, graficzka, autorka filmów i instalacji wideo, kuratorka,
  • dr hab. Marta Tomczok – historyczka literatury, krytyczka, badaczka kulturowych kontekstów Zagłady, redaktor naczelna rocznika "Narracje o Zagładzie",
  • Andrzej Bieńkowski – malarz, etnograf, pisarz.

Prowadzenie:

  • dr Renata Piątkowska – główna kuratorka zbiorów Muzeum POLIN.

O artystach:

Krystiana Robb-Narbutt (1945–2006) – artystka, poetka (tomiki: "Ziemia dotyka anioła", 1997; "Jest. Jest inaczej", 2002; "Cień dotyka mnie. Wiersze i proza", 2023), autorka instalacji i ulotnych obiektów, zajmowała się również tkaniną artystyczną. Robb-Narbutt studiowała na warszawskiej Akademii Sztuk Pieknych (1964–1971). Studia przerwało aresztowanie w związku z wydarzeniami Marca '68 i sześć miesięcy więzienia. Na studia wróciła w 1969 roku, ukończyła je w 1971 roku.

W niewielkich "Deseczkach" Krystiany Robb-Narbutt – darach dla Teodora Boka – skromność środków malarskich, paleta delikatnych barw (bieli, szarości, błękitów, różów), prostota (czasem monumentalnych z pozoru) kompozycji współgra z pojawiającymi się na nich śladami-symbolami, tworząc nastrój pełen kontemplacji.

Prace te ostały nabyte do zbiorów muzeum z programu "Narodowa Kolekcja Sztuki Współczesnej" Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Teodor Bok (1947–2007) – po Marcu '68 rozpoczął starania o wyjazd z Polski; z kraju wyjechali wówczas jego rodzice. Zezwolenie na opuszczenie kraju Teodor Bok otrzymał dopiero w 1973 roku, kiedy w jego sprawie interweniował ówczesny premier Szwecji – Olof Palme. Teodora Boka i historię jego emigracji prezentujemy w galerii "Powojnie" na wystawie stałej Muzeum POLIN.

Bok osiadł w Kopenhadze, gdzie ukończył Kunsthåndværkerskolen obecnie Det Kongelige Akademi – Arkitektur, Design, Konservering (Królewska Duńska Akademia Architektury, Projektowania i Konserwacji). W Danii odnalazł swój artystyczny świat i zbudował siebie jako twórcę totalnego, łączącego różne formy, techniki, inspiracje. Po 1989 roku coraz częściej pokazywał swoje prace także w Polsce, m.in. na wystawie "Jesteśmy" w warszawskiej Zachęcie (1991), "Polacy wśród Duńczyków. Obecność" w Centrum Kultury "Zamek" w Poznaniu (2003). Miał też wystawy w Galerii Studio w Warszawie (wspólnie z Andrzejem Bieńkowskim, 2000) oraz w Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi i w warszawskiej ASP (2015), a także liczne wystawy w Danii – ostatnia w grudniu 2021 roku.

Muzeum POLIN zgromadziło reprezentatywną kolekcję jego dzieł pozyskanych od córki, Agnieszki Bok jako zakup i darowizna. Kolejne prace ofiarowali przyjaciele: Ewa Kuryluk (obraz "Martwa natura", rysunek "Alchemik" oraz fotografie i listy pisane do niej przez Teodora) i Wojciech Przybyszewski dzielący z nim pasję speleologiczną (fotografie, grafiki i listy).

O uczestnikach spotkania:

Krystyna Piotrowska – artystka wizualna, graficzka, autorka filmów i instalacji wideo, kuratorka. Studiowała na Wydziale Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1966–1972) oraz na Wydziale Grafiki w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu (1972–1975). Studia kontynuowała w Grafik Skolan Forum w szwedzkim Malmö w (1985–1990). Do Szwecji wyjechała po wprowadzeniu stanu wojennego. Jednym z ważniejszych tematów twórczości stała się Zagłada i pamięć o polskich Żydach. W 2005 roku w ramach Festiwalu Kultury Żydowskiej "Warszawa Singera" wraz z Krystianą Robb-Narbutt zainicjowała instalacje "in situ" w opuszczonych kamienicach przy ul. Próżnej.

Marta Tomczok – profesor Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego, badaczka Zagłady i jej odniesień kulturowych, redaktor naczelna rocznika "Narracje o Zagładzie". Interesuje się wpływem nowych metodologii na studia o Zagładzie i innych ludobójstwach, refleksją krytyczną nad estetykami uznanymi za minione (postmodernizm), nowym animizmem oraz historią środowiskową węgla. Wraz z Piotrem Mitznerem opracowała zbiór wierszy i tekstów Krystiany Robb-Narbutt "Cień dotyka mnie. Wiersze i proza", 2023 (Muzeum POLIN jest jednym z patronów honorowych tego wydawnictwa)

Andrzej Bieńkowski – malarz, etnograf, pisarz. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, obecnie jest wykładowcą, od 1995 profesorem Akademii. W 1980 roku rozpoczął projekt "Muzyka Odnaleziona". W 2022 roku wydał książkę "Trzymałem węża w garści. Śladami muzykantów". W zbiorach Muzeum POLIN, oprócz własnego obrazu "Na trawie we Frampolu", znajdują się podarowane przez Andrzeja Bieńkowskiego bębenki wykonane ze zwojów Tory.

Logo projektu Żydowskie Dziedzictwo Kulturowe - od lewej logotypy Iceland Lichtenstein Norway Grants, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Muzeum POLIN.

www.eeagrants.org, www.norwaygrants.org, www.gov.pl