Wybuch II wojny światowej a sytuacja ludności żydowskiej

1 września 1939 r. wojska niemieckie zaatakowały Polskę. Kilkanaście dni później, wspomagając Niemców, do inwazji przystąpiła radziecka Armia Czerwona. W Europie wybuchła II wojna światowa.

W kampanii wrześniowej po stronie Polski wzięło udział około 950 tysięcy żołnierzy. Ponad 10% spośród nich stanowili Żydzi, co odpowiadało ich odsetkowi w społeczeństwie II Rzeczypospolitej. Służyli w różnych formacjach, ale szczególnie często w oddziałach medycznych. Podzielili losy wszystkich polskich żołnierzy - wielu z nich poległo i odniosło rany, kilkadziesiąt tysięcy znalazło się w niewoli.

Początek wojny przyniósł represje przeciw ludności cywilnej, zwłaszcza inteligencji. Nasiliły się one po zakończeniu kampanii wrześniowej i szczególnie dotkliwe stały się dla społeczności żydowskiej. Na terenach okupowanych zaczęło obowiązywać restrykcyjne ustawodawstwo rasistowskie. Rozpoczęły się deportacje i konfiskaty, z premedytacją niszczono synagogi. Wydano pierwsze rozporządzenia, których celem było odizolowanie ludności żydowskiej.

Już w październiku w Piotrkowie Trybunalskim utworzono pierwsze getto. Na początku grudnia nakazano wszystkim Żydom  powyżej 12 roku życia umieszczenie na ubraniu specjalnych oznaczeń. W Generalnym Gubernatorstwie była to biała opaska z niebieską gwiazdą Dawida noszona na prawym ramieniu. Na terenach włączonych do Rzeszy żółta - gwiazda naszyta na piersiach i plecach. Jednak nikt wówczas nie mógł się spodziewać ogromu tragedii, jaka miała dotknąć Żydów w kolejnych latach wojny.