"Tu Mikołaj Grynberg"
Wojna się skończyła, ale dla wielu nie był to ani koniec, ani początek. W specjalnym cyklu podcastów "Tu Mikołaj Grynberg" porozmawiamy o losach polskich żydowskich ocalałych po 1945 roku. Co czuli? Jakie decyzje musieli podjąć? Jak wyglądało ich życie w nowej, powojennej rzeczywistości? W rozmowach z historykami, psychologami i osobami, które pamiętają tamte wydarzenia, odkrywamy złożoność powojennych wyborów i dylematów.
- Rozmowy prowadzi Mikołaj Grynberg
- Premiery w wybrane czwartki, godz. 20:00
- Słuchaj na polin.pl, Spotify i w innych aplikacjach podcastowych, a także na YouTube
Odcinek 1. Jak zbudować nowe życie?
- Premiera: 20 marca (czwartek)
- Gość: dr Kamil Kijek – historyk, badacz dziejów Żydowskich w XX wieku
Odcinek 1. Jak zbudować nowe życie? Transkrypcja podcastu [.docx] →
Czy w powojennej Polsce było miejsce na odbudowę żydowskiego życia? Mimo trudnych warunków i narastającej wrogości część ocalałych podjęła próbę odbudowy wspólnoty. Jak wyglądało życie Żydowskie w Dzierżoniowie i innych miastach?
Odcinek 2. Jak przetrwać po Zagładzie?
- Premiera: 3 kwietnia (czwartek)
- Gościni: Halina Birenbaum – pisarka, poetka, ocalała z Zagłady
Odcinek 2. Jak przetrwać po Zagładzie? Transkrypcja podcastu [.docx] →
Jak wyglądał powrót do życia po wojnie? Ocalałym towarzyszyła ulga, ale i poczucie pustki. W rozmowie z Haliną Birenbaum przyjrzymy się powojennym dylematom: czy wracać do życia sprzed wojny, czy szukać nowego początku? Jak radzono sobie z utratą bliskich i pamięcią o Zagładzie?
Odcinek 3. Zostać czy wyjechać?
- Premiera: 24 kwietnia (czwartek)
- Gościni: dr Marta Duch-Dyngosz – socjolożka, badaczka pamięci o społecznościach żydowskich i Zagładzie
Odcinek 3. Zostać czy wyjechać? Transkrypcja podcastu [.docx] →
Decyzja o pozostaniu w Polsce czy emigracji była jednym z najtrudniejszych wyborów ocalałych. Czy Polska mogła być domem po Zagładzie? Jakie były motywacje tych, którzy zdecydowali się zostać lub wyjechać?
Odcinek 4. Pogromy w Polsce
- Premiera: 1 maja (czwartek)
- Gościni: prof. Joanna Tokarska-Bakir – profesor, antropolożka kultury i religioznawczyni
Odcinek 4. Pogromy w Polsce. Transkrypcja podcastu [.docx] →
Powojenne pogromy Żydów w Polsce pokazały, że antysemityzm nie zniknął wraz z zakończeniem wojny. Dlaczego doszło do tragedii w Kielcach, Krakowie i innych miastach? Jakie były ich skutki dla ocalałych?
Odcinek 5. Ile kosztuje dziecko?
- Premiera: 15 maja (czwartek)
- Gościni: Anna Bikont – dziennikarka, reporterka i pisarka, z wykształcenia psycholożka
Odcinek 5. Ile kosztuje dziecko? Transkrypcja podcastu [.docx] →
Dzieci ocalałe z Zagłady często nie pamiętały swojej przeszłości. Wiele z nich trafiło do nowych rodzin, niektóre ukrywały swoją tożsamość, inne szukały swoich korzeni. Jak wyglądał ich los po wojnie? Jakie wybory musieli podjąć ich opiekunowie? Zobacz dziecięcą kamizelkę Teofili Wawrzyniak →
Mikołaj Grynberg – pisarz i fotograf, z wykształcenia psycholog. Autor albumów "Dużo kobiet" (2009) i "Auschwitz – co ja tu robię?" (2010). Jego zdjęcia były prezentowane niemal na całym świecie. Wydał zbiory rozmów "Ocaleni z XX wieku" (2012), "Oskarżam Auschwitz. Opowieści rodzinne" (2014) i "Księga wyjścia" (2018) oraz dwa tomy opowiadań: "Rejwach" (2017), który był nominowany do Nagrody Literackiej Nike i Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus, a jego amerykańskie wydanie w przekładzie Seana Gaspera Bye znalazło się w finale National Jewish Book Awards 2022 oraz było nominowane do The Sami Rohr Prize for Jewish Literature; oraz "Poufne" (2020).
W 2021 roku zadebiutował jako reżyser filmem dokumentalnym "Dowód tożsamości" wyprodukowanym przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Od lat zajmuje się problematyką i historią polskich Żydów w XX wieku, zadając sobie i swoim rozmówcom pytania o to, jak to jest być Żydem w Polsce i co to tak naprawdę znaczy. Od kilku lat prowadzi warsztaty pisania historii osobistych. W 2024 roku jego książka "Jezus umarł w Polsce" zdobyła Nagrodę Literacką Prezydenta Miasta Białegostoku oraz nominację do "Nike".
Cykl podcastów "Tu Mikołaj Grynberg" realizowany jest przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w ramach programu towarzyszącego wystawie "1945. Nie koniec, nie początek". Podcast dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
