Spotkanie
26.04.2023

Czytelnia POLIN: "Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim"

Na stole stoi katalog wystawy "Wokół nas morze ognia". W tle ściana w holu głównym Muzeum POLIN.
fot. M. Jaźwiecki / Muzeum Historii Żydów Polskich

Zapraszamy na rozmowę na temat katalogu wystawy czasowej "Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim". Z prof. Barbarą Engelking, Zuzanną Schnepf-Kołacz i prof. Andrzejem Lederem rozmawiać będzie Joanna Fikus.

W kontekście katalogu wystawy "Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim" porozmawiamy o historii i losie nie-bojowników, o losie cywilów. Ich rola, ich "cichy" opór mają fundamentalne znaczenie dla powstania. Około 50 000 "cywilnych" Żydów ukrywało się w schronach i bunkrach, stawiając Niemcom bierny i czynny opór.

Granica między bojownikami a cywilami była płynna. Struktury żydowskiego podziemia i nieformalnych grup przenikały się i wspierały. Ci, co walczyli, korzystali ze schronów należących do osób spoza konspiracji, ukrywali się razem z cywilami.

Co myśleli o powstaniu, co o braku pomocy z drugiej strony muru? Jak żyli w bunkrach– w ciągłym strachu, opuszczeniu, samotności? Jak wyglądało ich codzienne życie w trakcie powstania? Czy byli świadomi przegranej? Czy mieli jakąkolwiek nadzieję na życie? Kim byli cywile, bo przecież nie tylko anonimowymi mieszkańcami i świadkami powstania. Jaka była ich rola, jakie mieli zadania?

I wreszcie, dlaczego przez dziesiątki lat nic nie mówiło się o cywilach przebywających w getcie w czasie powstania? Dlaczego pamięć o nich była martwa, dlaczego byli nieobecni?

Barbara Engelking – psycholożka i socjolożka. Profesorka i kierowniczka Centrum Badań nad Zagładą Żydów Instytutu Filozofii i Socjologii PAN (IFiS PAN). W latach 2014–2018 przewodnicząca Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. Autorka koncepcji wystawy "Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim".

Zuzanna Schnepf-Kołacz – kuratorka Działu Wystaw i koordynatorka galerii "Zagłada" na wystawie stałej Muzeum Historii Żydów Polskich. Autorka artykułów dotyczących historii Żydów w czasach Zagłady. Kuratorka wystawy "Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim".

Andrzej Leder – filozof kultury, lekarz psychiatra, psychoterapeuta psychoanalityczny. Profesor w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Jego książka pt. "Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej" została nominowana do Nagrody Literackiej Nike.

Joanna Fikus – antropolożka kultury; kierowniczka Działu Wystaw i koordynatorka zespołu tworzącego wystawę stałą Muzeum POLIN. Członkini zarządu Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny.

 

Spotkania literackie wokół nowych wydawnictw związanych z 80. rocznicą powstania w getcie warszawskim odbywają się w ramach całorocznego programu "Nie bądź obojętny".