Upamiętnienie Archiwum Ringelbluma
image
image
image
Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny wspólnie ze Stacją Muranów przygotowuje pierwszy projekt upamiętnienia Archiwum Ringelbluma w Warszawie.
Prawie osiemdziesiąt lat temu dwóch nastolatków – Dawid Graber i Nachum Grzywacz – ukryli w podziemiach szkoły przy dawnej ul. Nowolipki 68 (obecnie Nowolipki 28) pierwszą część Podziemnego Archiwum Getta Warszawy, tak zwanego Archiwum Ringelbluma.
Skrzynie i bańki na mleko z ukrytymi tysiącami listów, rysunków, dokumentów zostały po wojnie odkryte i stanowią bezcenne źródło wiedzy o życiu i śmierci Żydów w warszawskim getcie.
Zainspirowani wykładem prof. Jacka Leociaka, twórcy – Marcin Urbanek i Łukasz Mieszkowski, zaprojektowali upamiętnienie Archiwum Ringelbluma na warszawskim Muranowie. W miejscu, w którym członkowie grupy Oneg Szabat ukryli bezcenny zbiór ma powstać konstrukcja z betonu szkła i światła z zatopioną kartą z testamentu Dawida Grabera – symbolicznie reprezentując tysiące dokumentów zebranych i ukrytych w Podziemnych Archiwum Getta Warszawy.
Tak twórcy wypowiadają się na temat projektu:
"Chcieliśmy, aby upamiętnienie miało modernistyczną i minimalistyczną formę, oraz abstrakcyjną, a jednocześnie czytelna symbolikę.
Sześcian ze szkła konstrukcyjnego opiera się na szklanej pokrywie, zamykającej otwór w suficie komory. Komora wykonana z betonu architektonicznego ma symbolizować wnętrze piwnicy, ale jej nowoczesny wygląd nie wywołuje mylnego odczucia, że obcujemy z oryginalną, historyczną przestrzenią. Pokrywa umożliwia bezpieczne zaglądanie w głąb komory, a jednocześnie utrzymuje sześcian, stwarza wrażenie jego wznoszenia się, na osi utworzonej przez ciemny szyb w podłodze, z komory w światło dnia. Sześcian jest jednocześnie miejscem, w którym proponujemy umieszczenie fotokopii testamentu Grabera – materialnego artefaktu symbolizującego maszynopisy, druki ulotne czy plakaty ocalałe w Podziemnym Archiwum.
Aby żadna inna bryła nie konkurowała z rozświetlonym, wznoszącym się ponad poziom gruntu szklanym sześcianem, tekst upamiętnienia umieściliśmy na granitowych płytach, których rytm prowadzi odwiedzających w kierunku upamiętnienia."
Łukasz Mieszkowski
Marcin Urbanek
twórcy projektu upamiętnienia
Dzięki wsparciu ponad 40 darczyńców z Polski i ze świata, budowa Upamiętnienia ruszyła, a odsłonięcie planowane jest na wiosnę tego roku.
Projekt prowadzi Stacja Muranów i Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce.
Muzeum POLIN objęło patronatem budowę Upamiętnienia Archiwum Ringelbluma.
