Spotkanie
19.04.2024

Oto obiekt: Niemi świadkowie. Rzeczy z Muranowa

Lekko zardzewiała łyżeczka wykopana podczas prac archeologicznych na Muranowie.
fot. Muzeum Historii Żydów Polskich

Na spotkanie, które odbędzie się z okazji rocznicy powstania w getcie warszawskim, zaprosiliśmy badaczki i badaczy, którzy porozmawiają o tym, co przetrwało z przedwojennego Muranowa: okruchach rzeczy znalezionych w czasie badań archeologicznych przed budową naszego muzeum (w 1998 i 2009 roku), jak i o przedmiotach osobistych, zdjęciach i dokumentach przedwojennych mieszkańców Muranowa.

  • 19 kwietnia (piątek), godz. 17:30, POBIERZ BILET →
  • Muzeum POLIN
  • Wstęp bezpłatny obowiązują wejściówki

Obydwa rodzaje pamiątek, te wykopane i te przekazane do zbiorów, są ocalałymi śladami codziennego życia, przedwojennego i wojennego. Prezentując te obiekty, chcemy opowiedzieć o życiu przed wojną, o getcie, o zagładzie Muranowa i zamordowaniu jego żydowskich mieszkanek i mieszkańców.

Pamięć o Muranowie żyje także w twórczości współczesnych artystek i artystów. Artur Żmijewski twórczo wykorzystał przedmioty z prac archeologicznych w swoich fotografiach. Fanny Vaucher portretuje Muranów w swojej książce "Varsovie métropole". Muranów i jego przedwojenni mieszkańcy i mieszkanki powracają w oryginalnych planszach Olgi Wróbel przygotowanych do komiksu "Przemiana".

Goście:

  • Jacek Leociak (Instytut Badań Literackich PAN, Centrum Badań nad Zagładą Żydów),
  • Renata Piątkowska (Muzeum POLIN),
  • Katarzyna Uchowicz (Instytut Sztuki PAN, ASP Warszawa).

Prowadzenie:

  • Jacek Stawiski (Żydowskie Muzeum Galicja).

Prof. dr hab. Jacek Leociak – kierownik Zakładu Badań nad Literaturą Zagłady w Instytucie Badań Literackich PAN, członek-założyciel Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy IFiS PAN, redaktor rocznika "Zagłada Żydów. Studia i Materiały".

Razem z Barbarą Engelking przygotował koncepcję galerii "Zagłada" na wystawie stałej w Muzeum POLIN. Pomysłodawca i współautor scenariusza wystawy czasowej "Tu Muranów" (czerwiec 2020 – marzec 2021). Opublikował:

  • "Tekst wobec Zagłady. O relacjach z getta warszawskiego",
  • "Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście" (wspólnie z Barbarą Engelking),
  • "Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji",
  • "Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów",
  • "Spojrzenia na Warszawskie getto",
  • "Biografie ulic. O żydowskich ulicach Warszawy: od narodzin po Zagładę",
  • "Młyny boże. Zapiski o Kościele i Zagładzie",
  • "Wieczne strapienie. O kłamstwie, historii i Kościele",
  • "Warszawski Trójkąt Zagłady" (wspólnie z Zofią Waślicką-Żmijewską i Arturem Żmijewskim),
  • "Zapraszamy do nieba. O nawróconych zbrodniarzach",

Opracował (razem z Martą Janczewską) i wstępem opatrzył Archiwum Ringelbluma. Antologia, Wrocław 2019, seria "Biblioteka Narodowa".

Dr Renata Piątkowska – historyczka sztuki, kustosz dyplomowany, główna kuratorka zbiorów Muzeum POLIN. Głównym przedmiotem jej pracy zawodowej i naukowej jest sztuka i kultura wizualna Żydów XIX i XX wieku. Jest autorką licznych artykułów i publikacji, w tym książki "Między Ziemiańską a Montparnasse`em. Roman Kramszyk". W latach 1986–2005 pracowała w Muzeum Żydowskiego Instytutu Historycznego, gdzie była kuratorką wielu wystaw, m.in.:

  • "Maurycy Trębacz 1861–1941",
  • "Artur Markowicz 1872–1934. Wystawa monograficzna" – za tę wystawę otrzymała I Nagrodę w konkursie "Najważniejsze Wydarzenie Muzealne Roku" organizowanym przez MKiDN,
  • "Roman Kramsztyk (1885–1942)" – za tę wystawę otrzymała wyróżnienie w konkursie "Najważniejsze Wydarzenie Muzealne Roku" organizowanym przez MKiDN,
  • "Przyjaciele. Simon Mondzain, Jan Hrynkowski, Władysław Zawadowski" (z Elżbietą Grabską).

Dr Katarzyna Uchowicz – historyczka architektury. Pracuje w Pracowni Dokumentacji Architektury XX i XXI wieku w Instytucie Sztuki PAN oraz Międzywydziałowej Katedrze Historii i Teorii Sztuki ASP w Warszawie. Prowadzi wykłady poświęcone historii i teorii architektury oraz planowaniu przestrzennemu XX wieku. Kuratorka wystawy "Awers/rewers. Architekt Bohdan Lachert" w Muzeum Architektury we Wrocławiu, autorka m.in.

  • "Eternity and a Moment. 1918–1939 – Architecture As a Tool in Constructing Polish National Identity",
  • "Ariergarda modernizmu. Katalog projektów i realizacji Bohdana Lacherta i Józefa Szanajcy",
  • "Awers/ rewers. Architekt Bohdan Lachert".

Współautorka (z Beatą Chomatowską i Grzegorzem Piątkiem) publikacji "MUR. Ilustrowany atlas architektury Muranowa". Współredaktorka (z Aleksandrą Kędziorek i Mają Wirkus) książki "Archipelag CIAM. Listy Heleny Syrkus", uhonorowanej 6. Nagrodą Architektoniczną Prezydenta m. st. Warszawy w kategorii "Wydarzenie architektoniczne" (2020).

Jacek Stawiski – dyrektor Żydowskiego Muzeum Galicja. Studiował historię oraz historię i kulturę Żydów na Uniwersytecie Jagiellońskim. W ramach pracy magisterskiej badał początki ruchu syjonistycznego w Galicji w końcu XIX wieku.

W TVN24/TVN24bis prowadzi różne programy, w tym Horyzont i Rozmowy na szczycie. W latach 2021–2023 pracował w Muzeum Miejscu Pamięci KL Plaszow w Krakowie. Jest autorem filmów dokumentalnych, programów oraz artykułów o historii Polski, historii Żydów polskich oraz o współczesnym Izraelu. Brał udział w dialogu w ramach partnerstwa strategicznego UE – Polska – Izrael. W latach 2016–2020 był członkiem Rady przy Międzynarodowym Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście.

Logotypy organizatorów i partnerów akcji Żonkile 2024.