Nauka
10.06.2021 - online

Jidysz: Biografia języka

Jeffrey Shandler w rozmowie z Joanną Nalewajko-Kulikov. Spotkanie poprowadzi Prof. Antony Polonsky, gospodarz cyklu GEOP "What's New, What's Next? Book Talks"

  • 10 czerwca (czwartek) 20.00 CET/ 2:00PM EST / 11:00AM PST / 9:00PM Izrael
  • Zobacz zapis spotkania w j. angielskim na Friends of Polin Facebook >>

Jidysz był najpowszechniej używanym językiem żydowskim przed II wojną światową. Choć często określany jako żargon i traktowany z pogardą, jidysz był również uważany za autentyczny język Żydów z Europy Wschodniej. Pomimo zapowiedzi o jego upadku, poprzedzających wymordowanie połowy osób nim się posługujących w czasie Holokaustu, język ten nadal odgrywa znaczącą rolę w życiu żydowskim. Przetrwał w społecznościach chasydzkich, gdzie jest językiem życia codziennego, a także wśród awangardowych artystów i działaczy politycznych, którzy szukają w nim inspiracji, postrzegając go jako rdzeń radykalnej świeckiej kultury żydowskiej. W książce "Jidysz: Biography of a Language" Jeffrey Shandler przedstawia w formie biografii historię języka i jego wieloaspektową ewolucję od początków aż po dzień dzisiejszy. W serii rozdziałów tematycznych zatytułowanych m.in. "Imię", "Data i miejsce urodzenia", "Religia" i "Długość życia", autor proponuje nowatorską interpretację dynamicznych powiązań między językiem, jego użytkownikami i ich kulturą oraz bada, dlaczego jidysz był tak ważny dla nich i dla innych jego wielbicieli i pozostaje taki do dziś. 

Jeffrey Shandler, Jidysz: Biografia języka, Oxford University Press, 2020, available here>>

"Biografia języka jidysz autorstwa Jeffreya Shandlera to rzadka książka, która jest jednocześnie zabawna i pouczająca. Książka zawiera fascynujące opisy językowej i intelektualnej historii języka jidysz oraz tych, którzy go badają. Od historii po politykę gramatyki, książka ta zainteresuje zarówno badaczy zajmujących się studiami żydowskimi, jak i szeroką publiczność. Ta książka to tour de force."

Ayala Fader, profesor antropologii, Fordham University, autorka: Hidden Heretics: Jewish Doubt in the Digital Age

Prelegenci

Jeffrey Shandler - autor książki "Jidysz: Biography of a Language", jest profesorem studiów żydowskich na Rutgers University. Uzyskał doktorat z jidyszystyki na Uniwersytecie Columbia i odbył staże podoktorskie na Uniwersytecie Pensylwanii i Uniwersytecie Nowojorskim. Jego publikacje obejmują: "Adventures in Yiddishland: Postvernacular Language and Culture"; "Shtetl: A Vernacular Intellectual History"; "While America Watches: Televising the Holocaust"; "Jews, God, and Videotape: Religion and Media in America"; oraz "Holocaust Memory in the Digital Age: Survivors' Stories and New Media Practices". Pod jego redakcją ukazała się książka "Awakening Lives: Autobiografie młodzieży żydowskiej w Polsce przed Holokaustem"; współredagował też "Entertaining America: Jews, Movies, and Broadcasting" oraz "Anne Frank Unbound: Media, Imagination, Memory". Z języka jidysz przełożył m.in. klasykę dla dzieci "Yingl Tsingl Khvat" Mani-Leyba oraz powieść dla młodzieży o Holokauście "Emil i Karl" Jankewa Glatshteyna. Pełnił funkcję prezesa Association for Jewish Studies i jest członkiem American Academy for Jewish Research.

Joanna Nalewajko-Kulikov – dr hab. nauk historycznych, prof. Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk, redaktorka naczelna "Acta Poloniae Historica". Zajmuje się historią Żydów wschodnioeuropejskich w XIX i XX w., historią kultury jidysz oraz stosunkami polsko-żydowskimi. Autorka trzech monografii, redaktorka kilku tomów zbiorowych i edytorka źródeł historycznych, m.in. notatek Emanuela Ringelbluma z getta warszawskiego oraz ostatnio autobiografii Racheli Fajgenberg "Dziewczęce lata. Młodość w poleskim sztetlu", która ukaże się w serii "Kanon literatury wspomnieniowej Żydów polskich". Pracuje nad książką o prasie jidyszowej w międzywojennej Polsce.

Gospodarz

Antony Polonsky - emerytowany profesor studiów nad Holokaustem na Brandeis University w USA. Specjalizacja: historia Żydów Europy Środkowej i Wschodniej i studia nad Holokaustem. Założyciel i wiceprezes Instytutu Studiów Polsko-Żydowskich w Oxfordzie oraz American Association for Polish-Jewish Studies, Cambridge, MA. Absolwent i doktor Uniwersytetu Oksfordzkiego, członek brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Historycznego, doktor honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego.

 

"Book Talks", comiesięczny cykl dyskusyjny odbywa się od grudnia 2020 do czerwca 2021, w ramach przygotowań do międzynarodowej konferencji online GEOP w październiku 2021: "What's New, What's Next? Innovative Methods, New Sources, and Paradigm Shifts in Jewish Studies"

Cykl odbywa się w ramach Global Education Outreach Program

 

Program GEOP możliwy jest dzięki wsparciu Taube Philanthropies, The William K. Bowes, Jr. Foundation oraz Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce

logo Taube Philantropies logo William K. Bowes Junior Foundation logo SZIH