Historia mówiona w badaniach nad historią Polski XX wieku – doświadczenia, problemy, wyzwania

Panel dyskusyjny "Historia mówiona w badaniach nad historią Polski XX wieku – doświadczenia, problemy, wyzwania" odbędzie w ramach międzynarodowej konferencji "Nie koniec, nie początek. Odbudowa życia żydowskiego w Polsce i Europie Środkowej po drugiej wojnie światowej".

  • 16 czerwca (poniedziałek), godz. 18:30
  • Wydarzenie w języku angielskim
  • Wstęp wolny

Historia mówiona jako metoda badawcza jest już ugruntowana w badaniach socjologicznych czy historycznych w Polsce. Przez ostatnie dekady różne instytucje i organizacje zrealizowały dziesiątki projektów dokumentujących odmienne doświadczenia XX wieku. Ważną częścią tych prac i badań były zagadnienia związane z Zagładą i życiem żydowskim w powojennej Polsce.

Jakie wnioski płyną z tych projektów i doświadczeń badaczy i badaczek? Jakie największe wyzwania stoją obecnie przed badaczami nagrywającymi relacje? To tylko niektóre z pytań, które poruszymy podczas dyskusji nad polskimi badaniami z wykorzystaniem historii mówionej. W szczególny sposób zaprezentujemy nasze zasoby, zwłaszcza żydowskie opowieści o życiu w PRL.

Andrzej Czyżewski jest adiunktem w Instytucie Nauk Politycznych Polskiej Akademii Nauk. W 2019 roku uzyskał tytuł doktora historii na Uniwersytecie Łódzkim na podstawie rozprawy dotyczącej komunistycznej polityki pamięci w odniesieniu do II wojny światowej. Jego zainteresowania naukowe obejmują politykę pamięci, historię historiografii oraz historię mówioną. Ostatnio opublikował m.in.: "Generation or the Ordering of History – The Case of 1968 in Poland", "The Experience of the anti-Zionist campaign from the Autobiographical Perspective of Its Victims".

Jakub Gałęziowski jest doktorem historii Uniwersytetu w Augsburgu i Uniwersytetu Warszawskiego. W ramach programu co-tutelle napisał rozprawę doktorską o polskich dzieciach urodzonych w wyniku II wojny światowej (opublikowanej pt. "Niedopowiedziane Biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny", Warszawa 2022). Obecnie jest związany z Uniwersytetem Warszawskim, gdzie prowadzi własny projekt badawczy dotyczący dzieci byłych robotnic przymusowych, finansowany przez Narodowe Centrum Nauki. Współzałożyciel Polskiego Stowarzyszenia Historii Mówionej i jego prezes (2022–2025), członek Rady International Oral History Association (2023–2025), przewodniczący Komisji Historii Mówionej przy Komitecie Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk oraz redaktor "Wrocławskiego Rocznika Historii Mówionej".

Józef Markiewicz jest etnologiem i antropologiem kulturowym, obecnie pracuje na stanowisku Starszego Specjalisty ds. Historii Mówionej w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie, gdzie nadzoruje realizację projektów badawczych z zakresu historii mówionej i etnografii wizualnej. Ich celem jest dokumentowanie losów polskich Żydów z perspektywy indywidualnej. Absolwent Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego, studiował również na Katedrze Filologii Ukraińskiej UW. Uczestnik programu doktoranckiego Instytutu Literatury Litewskiej i Folkloru w Wilnie, gdzie przygotowuje pracę doktorską na temat historii mówionej jako praktyki podmiotowości.

Marek Szajda jest historykiem, absolwentem historii oraz etnologii i antropologii kulturowej w ramach Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego, a także Studium Kultury i Języków Żydowskich Uniwersytetu Wrocławskiego. W 2023 roku na tej samej uczelni obronił doktorat pt. "Żydowskie doświadczenie Polski w latach 1944–1968", napisany pod kierunkiem prof. Bożeny Szaynok. Studiował również w Krakowie, Tel Awiwie i Jerozolimie. Obecnie pracuje w Dziale Naukowym Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN oraz Dziale Naukowym Ośrodka "Pamięć i Przyszłość". Sekretarz redakcji "Wrocławskiego Rocznika Historii Mówionej", członek Polskiego Towarzystwa Historii Mówionej.

Anna Wylegała jest socjolożką i pracownikiem naukowym w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk. Jej praca koncentruje się na historii społecznej II wojny światowej i okresu powojennego. Interesuje się również jakościową metodologią badań społecznych, historią mówioną i studiami nad pamięcią. Jest autorką książki "Przesiedlenia a pamięć. Studium (nie)pamięci społecznej na przykładzie ukraińskiej Galicji i polskich «ziem odzyskanych»" (2014) oraz "Był dwór, nie ma dworu. Reforma rolna w Polsce" (2021). Współredagowała również dwa inne tomy: "The Burden of the Past: History, Memory and Identity in Contemporary Ukraine" (2020) oraz "No Neighbors’ Lands: Vanishing Others i Postwar Europe". Obecnie kieruje polską częścią projektu badawczego "24.02.2022, 5 rano: Świadectwa wojny", dokumentującego ukraińskie doświadczenie rosyjskiej agresji.

Historia mówiona w badaniach nad historią Polski XX wieku – doświadczenia, problemy, wyzwania

16.06.2025 - 16.06.2025