"Obcy w domu. Wokół Marca ‘68" – program wydarzeń rocznicowych
Przypominając o przyczynach, przebiegu i dalekosiężnych skutkach wydarzeń z 1968 r., Muzeum POLIN zrealizowało rozbudowany program "Obcy w domu. Wokół Marca ‘68". Obok wystawy czasowej zorganizowano cykl debat, spektakli teatralnych oraz projektów edukacyjnych i naukowych, które miały skłonić do refleksji nad tym, czym grozi bierność w sytuacjach dyskryminacji, ksenofobii i naruszania praw człowieka.
Program wydarzeń
DYSKUSJA "Warszawa wiosną 1967 roku"
7 marca 2017
Dyskusja inaugurująca program "Obcy w domu. Wokół Marca ‘68" w roku 2017. Nasi goście Barbara Hoff, Stanisław Tym, Jan Lityński, Adam Ringer i Seweryn Blumsztajn rozmawiali o marzeniach młodzieży tamtych czasów, ich planach i stylu życia. Niektórzy rozmówcy opowiedzieli o własnych doświadczeniach, inni – o swoich przemyśleniach i odkryciach dotyczących Warszawy sprzed pięćdziesięciu lat.
DEBATA "Jak marzec ’68 wpłynął na zmiany społeczne i polityczne w Polsce? Co pozostawił nam w spadku? 1968 – 1970 – 1976 – 1980 – 1989"
25 lutego
Minęło pięćdziesiąt lat od Marca ’68, lecz wciąż powracają pytania o konsekwencje tamtych wydarzeń – o przemiany w aparacie władzy i proces formowania się środowisk opozycyjnych, o widzianą z obecnej perspektywy nagonkę antyżydowską i emigrację, wreszcie – co może najważniejsze dla oceny Marca ’68 – o jego dzisiejsze skutki. Chcieliśmy, żeby rozmowa z zaproszonymi gośćmi pomogła w konstruowaniu świeżych odpowiedzi na znane pytania, może też postawiła nowe.
Debata została zorganizowana przez polski oddział B’nai B’rith z udziałem Jana Lityńskiego, Adama Michnika i Piotra Osęki. Prowadzenie: Anna Dodziuk, Sergiusz Kowalski.
SPEKTAKLE TEATRALNE wybrane w konkursie Muzeum POLIN I Teatru TR Warszawa
5-25 marca
TR Warszawa i Muzeum POLIN z okazji 50. rocznicy wydarzeń marcowych ogłosiły zamknięty konkurs na projekt spektaklu inspirowanego żydowskim doświadczeniem Marca’68.
W lipcu i październiku 2017 roku odbyły się dwa pierwsze etapy konkursu dla młodych twórców sztuk teatralnych, w wyniku którego wyłoniono 5 projektów. Artyści zaprezentowali je w formie pokazów warsztatowych. W finałowym etapie programu w marcu 2018 publiczności zostały przedstawione trzy wybrane prace. Premiera zwycięskiego spektaklu miała miejsce we wrześniu 2018 roku.
Decyzją komisji konkursowej, do finału zostały zakwalifikowane następujące projekty:
Second-hand ‘68
5, 6 marca g. 19.00 i 7 marca, godz. 20.30, Muzeum POLIN
Po blisko 50 latach od wydarzeń marcowych Muzeum POLIN odnalazło zapomniany drewniany kontener – jeden z tzw. „liftów”, do którego emigrujący z Polski Żydzi zmuszeni byli pakować swój dobytek. Trójka kustoszy komisyjnie otwiera skrzynię i razem z widzami bada jej zawartość. Co tam znajdą? Koncepcję spektaklu stworzyła Patrycja Kowańska we współpracy z Bartoszem Ostrowskim.Cztery tygodnie
9, 10 i 11 marca, godz. 18.00, TR Warszawa
Bohaterką spektaklu jest współczesna dziewczyna z Warszawy, która pozbywa się mieszkania, psa, rzeczy osobistych, żegna z przyjaciółmi, rodziną, rezygnuje z pracy, by wyjechać z kraju na zawsze. Czy młody człowiek dzisiaj dałby radę zakończyć wszystkie swoje sprawy w cztery tygodnie, gdyby zmusiły go do tego okoliczności? To pytanie współczesnej publiczności zadają twórcy spektaklu – Aleksandra Jakubczak i Krzysztof Szekalski.Juden (R)aus Arras
24 i 25 marca, godz. 20.00, TR Warszawa
Jest rok 1968. Dookoła szaleje antysemicka nagonka. Ze swoim żydowskim pochodzeniem musi się zmierzyć niepełnosprawny, chory umysłowo chłopiec. Grozi mu wyjazd z Polski. Aby przetrwać opresję, przetwarza wrogą rzeczywistość w baśń. Twórcy chcą zadać pytanie o naturę i mechanizmy antysemityzmu, a także o granice poprawności wobec tematów żydowskich, obowiązujące w dzisiejszej debacie publicznej. Spektakl przygotowany przez Jędrzeja Piaskowskiego i Huberta Sulimę.
WYKŁAD Katarzyny Markusz "Leopold Trepper, przewodniczący TSKŻ, wobec Marca 1968"
6 marca
Leopold Trepper był wojennym bohaterem, szpiegiem, dziennikarzem i szefem wydawnictwa Jidysz Buch. Przewodniczył też Towarzystwu Społeczno-Kulturalnemu Żydów w Polsce. W 1967, a następnie w 1968 musiał stawić czoła antyżydowskim działaniom, jakie prowadziła władza. Podczas spotkania przyjrzeliśmy się jego działalności i reakcjom na kolejne wymagania partii.
SPOTKANIE na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego
6 marca
Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego zorganizował spotkanie poświęcone 50. rocznicy wydarzeń Marca’68. Celem spotkania było przypomnienie tamtych dni obecnym studentom i młodszym pracownikom. Studenci i przedstawiciele ówczesnego Wydziału Fizyki i Matematyki UW aktywnie uczestniczyli w marcowych wydarzeniach, zapisując swoją postawą chlubną kartę w historii uczelni i wydziału.
PROJEKCJA filmu SKIBET/HATIKVAH, reż. Marian Marzyński, 60 minut
6 marca
W listopadzie 1969 roku wśród pięciuset emigrantów marcowych, którzy zamieszkali tymczasowo na statku zakotwiczonym w porcie Kopenhagi, znalazł się polski "celebryta", autor popularnych programów telewizyjnych lat 60., filmowiec-dokumentalista Marian Marzyński.
Nakręcony przez niego na tym statku film SKIBET/HATIKVAH, jest jedynym istniejącym przekazem wizualnym niepowtarzalnej atmosfery emigracji marcowej w czasie jej trwania. W drugiej części filmu młodzi emigranci, których do Danii zabrali rodzice, uczą się żydowskich piosenek, oczekując nowego życia. Swój zespół nazwali po hebrajsku: HATIKVAH, po polsku: NADZIEJA.
Po projekcji filmu odbyło się spotkanie z reżyserem.
SPOTKANIE wokół książki Joanny Tokarskiej-Bakir
6 marca
Spotkanie wokół książki Joanny Tokarskiej-Bakir "Pod klątwą. Portret społeczny pogromu kieleckiego" z udziałem autorki i Ireny Grudzińskiej-Gross. Fragmenty książki przeczytali aktorzy Nowego Teatru.
WYSTAWA "Bagaż osobisty. Po Marcu"
7 marca - 20 maja
Próba pokazania pomarcowej emigracji na kanwie serii zdjęć z Dworca Gdańskiego wykonanych 19 maja 1969 roku. Na fali antysemickiej nagonki Polskę opuszcza młody student Politechniki Warszawskiej, Jurek Neftalin. Odprowadzają go rodzice i przyjaciele, którzy wkrótce również wyjadą. Wystawa opowiada o ich losach i świecie, który zostawili za sobą. Przygotowana na podstawie materiałów archiwalnych i rozmów przeprowadzonych przez Agatę Tuszyńską i uczestniczki warsztatów prowadzonych w DSH. Ekspozycję uzupełniły fotografie ze zbiorów rodzinnych i zdjęcia współczesne.
DEBATA "Rok 1968. Obywatelstwo: łaska władzy czy prawo?"
7 marca
Debatą wróciliśmy do bolesnego problemu marca 1968 r. ciążącego na kolejnych pokoleniach. W czasie dyskusji starano się pokazać sytuacje, w jakich znaleźli się emigranci, naświetlić prawne aspekty dotyczące obywatelstwa w latach 1968-2018, jak również sformułować rekomendacje w tym zakresie.
Debata została zorganizowana przez Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara.
PREMIERA spektaklu "Sprawiedliwość"
7, 8, 9 marca
Reżyser Michał Zadara wraz z zespołem prawników i historyków bada możliwość przypisania odpowiedzialności karnej lub cywilnej osobom współodpowiedzialnym za doprowadzenie do wypędzenia Żydów z Polski w latach 1968-1970. Celem jest skierowanie do prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez konkretną osobę lub grupę osób.
Czy możliwe jest ustalenie winnych wypędzenia? Czy 50 lat od tych wydarzeń można jeszcze komuś postawić zarzuty za zachowania niezgodne z prawem? "Sprawiedliwość" to spektakl o kraju, w którym została popełniona zbrodnia, za którą nikt nie został ukarany.
Spektakl powstał we współpracy Teatru Powszechnego w Warszawie z grupą CENTRALA.
SPOTKANIE pod tablicą pamiątkową na Dworcu Gdańskim oraz spektakl plenerowy
8 marca
Corocznie 8 marca pod tablicą spotykają się emigranci marcowi i wszyscy, dla których ważne są tamte dramatyczne wydarzenia. Po spotkaniu na Dworcu Gdańskim odbył się spektakl plenerowy, "Spakowani, czyli skrócona historia o tym, kto czego nie zabrał", według scenariusza i w reżyserii Agaty Dudy-Gracz, który stanowił sumę przerwanych historii, opowieść o tym, co tak naprawdę traci człowiek tracąc drugiego człowieka. I o tym, czego nie da się ze sobą zabrać.Projekt zrealizowany przez Teatr Żydowski w Warszawie we współpracy z Fundacją Shalom. Wydarzenie zostało objęte Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w roku 100-lecia Odzyskania Niepodległości 1918 – 2018. Partnerem obchodów 50. rocznicy Marca ’68 jest Poczta Polska, która na wniosek Fundacji Shalom wyemitowała okolicznościową kartkę ze znaczkiem pocztowym. Kartkę z okazjonalnym stemplem, z cytatem z Henryka Grynberga "Tu więcej zostawili po sobie niż mieli" można było nabyć podczas spotkania na Dworcu Gdańskim.
Szczegółowy opis programu Teatru Żydowskiego i Fundacji Shalom na stronie www.teatr-zydowski.art.pl,www.shalom.org.pl.
PROGRAM OBCHODÓW 50. rocznicy Marca ’68 na Uniwersytecie Warszawskim
8 marca
W marcu 1968 roku na Uniwersytecie Warszawskim doszło do dramatycznych wydarzeń – studenckich protestów oraz ich brutalnej pacyfikacji przez aparat bezpieczeństwa PRL. Aby uczcić 50. rocznicę tych tragicznych dni oraz uhonorować ich uczestników, uczelnia zaplanowała na 8 marca 2018 r. debatę, wystawę plenerową oraz referat prof. Jerzego Eislera.
godz. 12.00 - złożenie kwiatów pod tablicą upamiętniającą Marzec ’68, usytuowaną na kampusie przy Krakowskim Przedmieściu, przy bramie głównej UW,
godz. 13.00 - referat prof. Jerzego Eislera, dawna Biblioteka UW,
godz. 14.00 - otwarcie wystawy plenerowej organizowanej przez Muzeum UW, dawna Biblioteka UW,
godz. 15.00 - debata z udziałem prof. Karola Modzelewskiego, prof. Włodzimierza Borodzieja, dr Karoliny Wigury, Małgorzaty Szpakowskiej oraz Anny Dobrowolskiej, dawna Biblioteka UW.
Wydarzenia i działania upamiętniające Marzec ’68 organizowane były także przez uniwersyteckie wydziały oraz studentów.
www.uw.edu.pl/events/event/50-rocznica-marca-68
DEBATA "Prawda i rola dziennikarza w 1968 roku i teraz"
8 marca
O polityczności i polaryzacji środowiska dziennikarskiego kiedyś i dziś z Agatą Szczęśniak rozmawiali Janina Jankowska, Seweryn Blumsztajn, Marcin Makowski i Jakub Majmurek. Pretekstem do rozmowy były eseje prelegentów opublikowane na początku marca na stronie internetowej teatru.
OTWARCIE WYSTAWY "The Spirit of ‘68 Pop-up Museum”
8 marca
Wystawa upamiętnia legendarny czas rewolty roku 1968 w Europie, atmosferę wyjątkowej kreatywności, wyobraźni i determinacji, kiedy to powszechnie zakwestionowano autorytet władzy i zażądano zmian. Wystawa jest częścią międzynarodowego projektu "Żelazna Kurtyna".
WYSTAWA "Obcy w domu. Wokół Marca '68"
9 marca - 24 września
Głównym wydarzeniem obchodów rocznicy Marca ’68 w Muzeum POLIN było otwarcie nowej wystawy czasowej. Pokazała ona nie tylko przyczyny, przebieg i skutki antysemickiej kampanii lat 60., ale także opowiedziała o różnych, osobistych doświadczeniach osób z pokolenia Marca’68. Częścią tej opowieści stały się gromadzone przez kilka miesięcy pamiątki i relacje.
Patronem wystawy jest Europejski Komitet Wspierania Muzeum POLIN. Współorganizatorem jest Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Wystawa została otwarta dla zwiedzających 9 marca 2018.
Mecenas wystawy: Europejski Komitet Wspierania Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
PREMIERA MONODRAMU "Zapiski z wygnania" Sabiny Baral
9 marca
Sztuka na podstawie książki Sabiny Baral „Zapiski z wygnania”. W monodramie reżyserowanym przez Magdę Umer wystąpiła Krystyna Janda.
Projekt realizowany przez Teatr Polonia we współpracy z Muzeum POLIN.
CZYTELNIA POLIN: PREMIERA KSIĄŻKI Mikołaja Grynberga "Księga wyjścia"
10 marca
Od autora: Osią książki "Księga wyjścia" są wydarzenia okołomarcowe, a bohaterami ludzie, którzy w 1968 roku mieszkali w Polsce. Dzisiaj żyją w Izraelu, Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, Danii, Szwecji oraz w Polsce. Uczestniczyłem w rozmowach, które poszerzyły moją wiedzę o świecie i mam nadzieję, że moi Czytelnicy będę mieli równie dużą satysfakcję z odkrywania całkiem nieodległej i bardzo aktualnej historii.
Projekt realizowany przez Wydawnictwo Czarne we współpracy z Stowarzyszeniem Żydowski Instytut Historyczny w Polsce i Muzeum POLIN.
PREMIERA SPEKTAKLU "Kilka obcych słów po polsku"
10 marca
Kim są dzieci emigrantów marcowych? Jak wyglądało ich dzieciństwo, jak kształtowała się ich tożsamość? Czy Marzec nadal w nich żyje? Co młode pokolenie wie o tamtych wydarzeniach? W spektaklu Anny Smolar usłyszeliśmy odpowiedzi, opracowane przez Michała Buszewicza, autora tekstu, na podstawie wywiadów przeprowadzonych przez Mike’a Urbaniaka w Izraelu, USA i Europie. Spektakl zaprezentowano z zupełnie innej perspektywy, niż robiono to dotychczas. Anna Smolar w centrum uwagi postawiła pokolenie dzieci tych, dla których Marzec jest wspólnym doświadczeniem.
Reżyseria: Anna Smolar; scenariusz i dramaturgia: Michał BuszewiczSpektakl Teatru Żydowskiego w Warszawie zrealizowany we współpracy z Teatrem Polskim im. Arnolda Szyfmana w Warszawie.
OPROWADZANIE KURATORSKIE po wystawie "Obcy w domu. Wokół Marca '68"
11 marca
SPOTKANIE Z KURATORKAMI wystawy "Obcy w domu. Wokół Marca '68"
11 marca
Spotkanie z Justyną Koszarską – Szulc i Natalią Romik kuratorkami wystawy „Obcy w domu. Wokół Marca’68”
WERNISAŻE WYSTAW "Marzec '68 - Konteksty" // "Człowiek za burtą. Łodzianie 50 lat po Marcu"
11 marca
Centrum Dialogu imienia Marka Edelmana przygotowało dwie rocznicowe ekspozycje, które zostały otwarte dokładnie w 50. rocznicę pierwszego wiecu łódzkiego w bibliotece uniwersyteckiej. Wystawa "Marzec ’68 – konteksty", autorstwa historyka Andrzeja Czyżewskiego, prezentuje zarówno aspekt ogólnopolski marcowych wydarzeń, jak i lokalną specyfikę Łodzi oraz ogólnoświatowy wymiar roku 1968 wraz z narodzinami pokolenia młodych kontestatorów.
Druga ekspozycja, "Człowiek za burtą. Łodzianie 50 lat po Marcu", opowiada historię osób, które wyjechały po antysemickiej nagonce 1968 roku, ale także tych, którzy postanowili zostać. Fotografka Kamila Bogulewska oraz dziennikarz i emigrant Marca’68 Aleksander Milchtach Slaw przeprowadzili wywiady i sesje fotograficzne z 50 osobami. Na tej podstawie przygotowali wystawę i pełnometrażowy film, którego premiera odbyła się w marcu w Centrum Dialogu. Ekspozycji towarzyszył program wykładów i projekcji.
Więcej: www.centrumdialogu.com
"ZAPISKI Z WYGNANIA”. Rozmowa o stratach, o lekcjach nienauczonych i o błędach nienaprawionych
11 marca
Spotkanie z twórcami spektaklu Teatru Polonia "Zapiski z wygnania". Mieliśmy okazję, aby podzielić się swoimi doświadczeniami i wrażeniami z Krystyną Jandą i Sabiną Baral. Spotkanie poprowadził Remigiusz Grzela.
Projekt zrealizowany przez Teatr Polonia we współpracy Teatrem Żydowskim im. Estery Rachel i Idy Kamińskich oraz Muzeum POLIN.
SYMPOZJUM "Doświadczenie (auto)biograficzne a tożsamość. Zapisy literackie pokolenia Marca '68"
12, 13 marca
Badacze i znawcy literatury przeanalizowali dziesiątki tekstów literackich dotyczących Marca ’68. Szukali w nich ścieżek określania przez człowieka nowej tożsamości po gwałtownym i nieodwracalnym przeżyciu. Wyniki ich prac zostały zaprezentowane podczas prelekcji i dyskusji. Mieliśmy okazję skonfrontować własne przeżycia z obrazem wyłaniającym się z tekstów autorów, którzy o nas pisali.
Projekt współorganizowany przez Zakład Antropologii Literatury Instytutu Filologii Polskiej UAM w Poznaniu, Zakład Literatury XX i XXI wieku Wydziału Polonistyki UW oraz Muzeum POLIN.
SPOTKANIE autorskie z Anną Frajlich
12 marca
Anna Frajlich, poetka emigracyjna, w 1969 roku wyemigrowała z mężem i synem do Nowego Jorku. Publikowała wiersze w londyńskich "Wiadomościach" a także w "Kulturze" i "Przeglądzie Polskim". Współpracowała z rozgłośnią polską Radia Wolna Europa. Od roku 1982 wykładała język polski i literaturę polską na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku. Wydała 12 tomów poezji, wielokrotnie podejmując w swych wierszach temat emigracji. Prowadzenie: prof. Katarzyna Kuczyńska-Koschany z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Spotkanie było częścią sympozjum "Doświadczenie (auto)biograficzne a tożsamość".
PREMIERA filmu Agnieszki Arnold "U siebie"
12 marca
Historia zniszczonej przymusowym wyjazdem kariery Michała Hochmana – wschodzącej gwiazdy polskiej piosenki lat sześćdziesiątych, wykonawcy przeboju „Konik na biegunach”, studenckiego barda pokolenia ‘68, związanego z Kazimierzem nad Wisłą. Prowokacyjny tytuł filmu skłania do refleksji o skutkach brutalnego wykorzenienia, utraty języka, kontekstu kulturowego, ekspresji artystycznej i wreszcie - tożsamości.
MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA "Marzec ’68 po pięćdziesięciu latach"
13, 14, 15 marca
W 50. rocznicę wydarzeń marcowych chcieliśmy zastanowić się nad przyczynami, przebiegiem i długofalowymi następstwami Marca ’68. Zjawiska w Polsce porównaliśmy z polityką innych krajów bloku komunistycznego, uwzględniając globalny wymiar roku 1968. W panelach wzięli udział historycy, socjologowie, politolodzy oraz kulturoznawcy.
Projekt zrealizowany przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN wraz z Instytutem Historycznym i Instytutem Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Konferencja odbyła się w ramach Global Education Outreach Program.
Konferencja była możliwa dzięki wsparciu Fundacji Taubego na rzecz Życia i Kultury Żydowskiej , William K. Bowes, Jr. Foundation oraz Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce.
POKAZY FILMÓW: "Perecowicze", "Dokument podróży"
14 marca
W czasie spotkania wyświetlono dwa filmy: "Perecowicze" w reżyserii Sławomira Grünberga według pomysłu Gołdy Tencer opowiadający o wychowankach łódzkiej szkoły im. I.L. Pereca oraz "Dokument podróży" w reżyserii Gołdy Tencer stanowiący zapis wywiadów z emigrantami marcowymi.
SPOTKANIE z Andrzejem Krakowskim, autorem książek "Pollywood"
14 marca
„Pollywood” to seria książek o twórcach amerykańskiego przemysłu medialnego: filmu, radia i telewizji, teatru, opery, animacji i reklamy, literatury i szkolnictwa, turystyki, mody, nawet kosmetyków. Wykształcony w powojennej Polsce autor w 1968 roku podzielił los swoich bohaterów i zdążył kilkunastu z nich jeszcze poznać osobiście. Napisana w gatunku literatury faktu, seria „Pollywood” w wartki sposób opisuje i pokazuje jak podziały i ślepa nienawiść w jednym kraju stają się twórczą pożywką tworzącą bogactwo w innym.
PREMIERA MONODRAMU "Ida Kamińska" w wykonaniu Joanny Szczepkowskiej
15 marca
Spektakl poświęcony Idzie Kamińskiej, wybitnej artystce teatralnej i filmowej, wieloletniej dyrektor Teatru Żydowskiego, która w wyniku antysemickiej nagonki w 1968 roku zdecydowała się opuścić Polskę i wyemigrować do USA, gdzie mieszkała aż do śmierci.
Autor sztuki "Mój teatr": Henryk Grynberg; scenariusz i reżyseria: Gołda Tencer; muzyka: Paweł Szamburski.
OPROWADZENIA DLA NAUCZYCIELI po wystawie czasowej "Obcy w domu. Wokół Marca '68"
16 marca
Specjalne, dedykowane nauczycielom oprowadzania po wystawie czasowej „Obcy w domu. Wokół Marca ‘68”. Wystawa ma bardzo duży potencjał edukacyjny, który zaprezentowaliśmy w czasie dwóch spacerów z przewodnikami. To nauczyciele kształtują myślenie i postawy uczniów. Mamy nadzieję, że nasza wystawa była dla Państwa dodatkowym narzędziem w pracy z młodzieżą i inspiracją jak przekazać młodemu pokoleniu wiedzę o Marcu ’68 oraz współczesnej historii Polski.
CZYTELNIA POLIN: "Ani tu, ani tam". Spotkanie z Krystyną Naszkowską
17 marca
Podczas spotkania autorskiego rozmawialiśmy o najnowszej książce Krystyny Naszkowskiej. W odróżnieniu od większości wydarzeń w programie „Obcy w domu. Wokół Marca ’68”, podczas tego spotkania skupiliśmy się na doświadczeniu tych, którzy wrócili. Nawiązaliśmy do 10 rozmów autorki z ludźmi, którzy na skutek wydarzeń marcowych opuścili Polskę, a na początku lat 90. przyjechali do Polski, tu mieszkają i pracują.
Projekt zrealizowany przez Wydawnictwo Wielka Litera.
JIDYSZ W POWOJENNEJ POLSCE - spotkanie z udziałem Belli Szwarcman-Czarnoty, Magdaleny Ruty, Joanny Nalewajko-Kulikov
18 marca
Prowadzenie: Piotr Paziński.
DYSKUSJA "Język nienawiści"
19 marca
Dyskusja w Muzeum POLIN poświęcona była kondycji współczesnych mediów, języku wykluczenia i nienawiści w przestrzeni publicznej w tym wypowiedziom antysemickim. Omówiliśmy temat antysemickiej nagonki ’68 roku, w której ówczesne media grały niepoślednią rolę. Przyjrzeliśmy się także wyzwaniom współczesności.
OPROWADZENIE z wykorzystaniem tyflografik i audiodeskrypcji po wystawie "Obcy w domu. Wokół Marca ‘68"
22 marca
Dzięki wykorzystaniu tyflografik i audiodeskrypcji do obiektów wystawę "Obcy w domu. Wokół Marca '68" miały okazję zwiedzić osoby z niepełnosprawnością wzroku.
SPACER "Dworzec Gdański: pejzaż miejsca – spacer miejski"
24 marca
Dworzec Gdański kojarzy się dzisiaj z wyjazdami Polaków pochodzenia żydowskiego, będącymi konsekwencją antysemickiej nagonki Marca ’68 roku. Spacer po Dworcu Gdańskim posłużył przypomnieniu historii tego miejsca.
SPACER dla indywidualnych zwiedzających po wystawie "Obcy w domu. Wokół Marca '68"
25 marca, 29 kwietnia, 27 maja, 24 czerwca, 29 lipca, 26 sierpnia
Comiesięczne spacery z przewodnikiem, obejmujące wystawę czasową oraz końcową część wystawy stałej Muzeum POLIN poświęconą okresowi PRL. Było nam bardzo miło gościć w Muzeum zarówno osoby, które tamten czas pamiętają, jak i tych, którzy znają go tylko z opowieści.
OPROWADZENIE z przewodnikiem po wystawie "Obcy w domu. Wokół Marca '68" z tłumaczeniem na PJM
7 kwietnia
7 kwietnia zaprosiliśmy osoby z niepełnosprawnością słuchu na bezpłatne oprowadzanie po wystawie z tłumaczeniem na Polski Język Migowy.
DYSKUSJA "Rozstania"
27 kwietnia
Cykl comiesięcznych spotkań z udziałem m.in. świadków historii, badaczy kultury, socjologów, medioznawców, poświęcony najważniejszym problemom związanym z żydowskim doświadczeniem Marca ’68.
CZYTELNIA POLIN: "Rok 1968. Czasy nadchodzą nowe". Ewa Winnicka i Cezary Łazarewicz
9 maja
Książce "Rok 1968. Czasy nadchodzą nowe" poświęciliśmy kolejne spotkanie w ramach cyklu "Czytelnia POLIN". W dyskusji wzięli udział autorzy książki - Ewa Winnicka i Cezary Łazarewicz. Spotkanie poprowadził dziennikarz i reporter "Gazety Wyborczej" i "Dużego Formatu" Włodzimierz Nowak.
CZYTELNIA POLIN: "Warto żyć". Lejb Fogelman i Michał Komar
14 maja
Biografia Lejba Fogelmana "Warto żyć" była tematem drugiego majowego wydarzenia w ramach cyklu "Czytelnia POLIN". W spotkaniu wziął udział bohater książki oraz Michał Komar, który przeprowadził rozmowę. Spotkanie poprowadził Rafał Bryndal, a fragmenty książki przeczytali Agata Buzek, Jacek Braciak i Marcin Bosak.
WARSZTATY dla seniorów "Wokół historii Marca ’68"
14 maja
Podczas warsztatów przyjrzeliśmy się ważnej, ale też trudnej tematyce, jaką jest historia związana z Marcem ’68. Porozmawialiśmy o tym, czym były te wydarzenia dla różnych obywateli, jak się dzisiaj o nich mówi, co się pamięta. Następnie wspólnie zwiedziliśmy wystawę czasową „Obcy w domu. Wokół Marca ‘68”.
WERNISAŻ "Witamy w domu" – murale przy Dworcu Gdańskim
15 maja
Galeria murali "Witamy w domu" przy Dworcu Gdańskim w Warszawie jest dedykowana osobom, które zdecydowały się opuścić Polskę w związku z wydarzeniami w marcu 1968 r. Towarzyszy ona wystawie „Obcy w domu. Wokół Marca ‘68”, którą można oglądać w Muzeum POLIN do 24 września 2018 r.
OPROWADZENIA rówieśnicze po wystawie "Obcy w domu. Wokół Marca '68"
25 kwietnia, 9, 11, 14, 16 maja
Wyjątkowe oprowadzania po wystawie czasowej „Obcy w domu. Wokół Marca ‘68” dla młodzieży warszawskich szkół średnich, przygotowane przez ich rówieśników. Łącznie licealiści opracowali 5 tematycznych ścieżek oprowadzania: "Propaganda przez media i sztukę", "O co chodzi z tym marcem?", "Mowa propagandy", "Kim jestem?", "Młodzież kontra system".
DYSKUSJA "Obojętność"
24 maja
Czy obojętność jest jedną z głównych chorób współczesnej cywilizacji? Dlaczego była wtedy i jest teraz tak "popularna"? Jakie są źródła i przyczyny obojętności? I jakie są jej skutki?
CHÓR POLIN: czytanie performatywne wystawy "Obcy w domu. Wokół Marca ‘68"
8 czerwca
Muzyczne czytanie performatywne w wykonaniu Chóru POLIN, wychodzące od treści wystawy czasowej "Obcy w domu. Wokół Marca ’68", dotyczącej przyczyn i przebiegu kampanii antysemickiej w marcu 1968 roku. Jako materiał wyjściowy do pracy chóru posłużyły teksty „zdjęte” ze ścian wystawienniczych, fragmenty przywołanej na eskpozycji publicystyki, narracje zawarte w ścieżkach video, podpisy do prezentowanych obiektów.
SPACER ze świadkami historii towarzyszący wystawie "Obcy w domu. Wokół Marca ’68"
12 maja, 10 czerwca
Spacer po Warszawie śladami Marca ’68 poprowadzili Ludwika i Henryk Wujcowie - świadkowie historii, małżeństwo działaczy opozycyjnych z czasów PRL.
DYSKUSJA "Walka"
18 czerwca
Czy opór wobec władzy – również tej wybranej demokratycznie – jest czymś naturalnym? Czy bunt wobec rozmaitych „przełożonych” jest częścią życia?
ŚWIATOWY DZIEŃ UCHODŹCY: interwencja w treść wystawy "Obcy w domu. Wokół Marca ’68"
20-25 czerwca
Minęło pięćdziesiąt lat od Marca ’68, lecz wciąż powracają pytania o konsekwencje tamtych wydarzeń – o przemiany w aparacie władzy i proc20 czerwca obchodzony jest, ustanowiony przez ONZ, Światowy Dzień Uchodźcy. Muzeum POLIN po raz czwarty dołączyło do tej inicjatywy. Z tej okazji na tydzień przeobraziliśmy wystawę "Obcy w domu. Wokół Marca ’68" dodając do gablot znajdujących się na wystawie obiekty zebrane przez Fundację Ocalenie pośród uchodźców, którzy mieszkają dziś w Warszawie.
SEMINARIUM: Polsko-żydowska pamięć o Marcu 1968
październik 2017 - czerwiec 2018
Zajęcia przygotowane wspólnie z Instytutem Kultury Polskiej UW poświęcone kluczowym problemom i momentom przełomowym w polskiej antysemickiej kampanii 1968 i współczesnej pamięci o tych wydarzeniach. W rekonstrukcji polskiej pamięci pomogły materiały źródłowe: literatura dokumentu osobistego, eseje, wywiady, filmy dokumentalne, propagandowe i fabularne. Zajęcia poprowadzili wykładowcy Uniwersytetu Warszawskiego – kulturoznawcy, historycy oraz specjaliści w zakresie badań interdyscyplinarnych.
DEBATA PERFORMATYWNA "1968 PRZEPRASZAMY"
1 lipca
Projekt "1968 PRZEPRASZAMY" podjął rozważania wokół pytania: Jak możemy przeprosić Żydów za Marzec '68. Reżyserka przeprowadziła wywiady z emigrantami Marca '68 i świadkami tamtych wydarzeń. Zebrany przez nią materiał stał się punktem wyjścia do dyskusji performatywnej z udziałem aktorów i publiczności.
PERFORMANS "68 obcych osób", reż. Grzegorz Laszuk
13, 14, 15 lipca
A jeśli wydarzenia Marca’68 były kolejnym punktem na nieskończonej drodze przemocy przez historię człowieczeństwa? Wcześniej było ich tak wiele... Czy w przyszłości będzie ich tak samo dużo? W którym miejscu tej smutnej osi czasu jesteśmy? Czy jest jakaś inna oś czasu? Bez przemocy?
MUZEUM NA KÓŁKACH: Relacje świadków Marca '68 na Pol’and’Rock Festival
3 sierpnia
Podczas spotkania wyświetliliśmy trwający ok. 40 minut film z relacjami świadków Marca ’68 roku. Relacjom towarzyszyły fragmenty archiwalnych filmów i zdjęć pochodzących z kroniki filmowej oraz prywatnych archiwów świadków. Film został wyświetlony przez publicznością liczącą ok. 120 osób. Po filmie przedstawicielki Muzeum POLIN – Katarzyna Jankowska i Dagmara Mańka Wizor – przybliżyły publiczności kontekst historyczny wydarzeń, opowiedziały o korzeniach antysemickiej kampanii oraz o wystawie „Obcy w domu. Wokół Marca '68”, trwającej wówczas w Muzeum.
SPACER ze świadkiem historii towarzyszący wystawie "Obcy w domu. Wokół Marca '68"
12 sierpnia
Spacer z emigrantką Marca '68, Anną Trachtenherc, która w 1969 roku, jako studentka, wyemigrowała z Polski i od tamtej pory mieszka w Szwecji.
CZYTELNIA POLIN: Ewa Herbst. Dokument Podróży. Marzec ‘68
28 sierpnia
Spotkanie wokół tomiku "Dokument podróży". To historia przeżyć Ewy Herbst zapisana w wierszach, które powstały w ciągu pierwszych dwóch lat jej emigracji z Polski.
WARSZTATY antydyskryminacyjne "Wokół Marca '68"
6-7, 13-14 września
Punktem wyjścia dwudniowych warsztatów było omówienie antysemickiej kampanii ’68 roku i mowy nienawiści, która była w niej obecna. Wychodząc od tego tematu, posługując się wybranymi przestrzeniami wystawy czasowej, omówiliśmy mechanizmy stereotypizacji, funkcjonowania uprzedzeń i dyskryminacji.
SPACER ze świadkiem historii towarzyszący wystawie "Obcy w domu. Wokół Marca '68"
9 września
Spacer ze świadkiem wydarzeń Marca '68, Janem Weinsbergiem, który w 1968 roku, jako nastolatek, wyemigrował z Polski, a od 1999 roku znów mieszka w Warszawie. Opowiedział o krainie swojego dzieciństwa: ulicy Jagiellońskiej i jej najbliższych okolicach.
SPEKTAKL "Dawid jedzie do Izraela"
7, 8, 9 września
Przedstawienie prezentowane we wrześniu to zwycięzca konkursu, w ramach którego w marcu 2018 zaprezentowano trzy finałowe spektakle. Zwycięzkie "Juden (r)Aus Arras" pod zmienioną nazwą "Dawid Jedzie do Izraela" autorstwa Jędrzeja Piaskowskiego i Huberta Sulimy to teatralna fantazja odnosząca się do wielowiekowej historii i kultury Żydów w Polsce. Spektakl rozpoczyna się od próby rekonstrukcji realiów Marca 1968 roku. W trakcie pracy nad spektaklem twórcy, wychodząc od obchodów 50. rocznicy wydarzeń Marca ’68, próbowali zbadać z różnych punktów widzenia dzisiejszy, szeroko rozumiany dyskurs polsko-żydowski i przyjrzeć się używanym w nim retorykom, dominującym narracjom i figurom.
CZYTELNIA POLIN: "Płoccy wypędzeni. Marzec '68". Spotkanie z Rafełem Kowalskim
12 września
Spotkanie z cyklu "Czytelnia POLIN" poświęcone książce "Płoccy wypędzeni. Marzec '68" Rafała Kowalskiego. Tłem książki są wydarzenia z marca 1968 r. Wśród wyjeżdżających były osoby związane z Płockiem - ludzie, którzy urodzili się w tym mieście lub przyszli tam na świat ich rodzice.
CHÓR POLIN: muzyczny spacer po wystawie "Obcy w domu. Wokół Marca ‘68"
16 września
Eksperymentalny chór działający przy muzeum zaprosił na nietypowe pożegnanie z wystawą "Obcy w domu. Wokół Marca '68". Jako materiał wyjściowy do pracy chóru posłużyły teksty z wystawy i narracje zawarte w ścieżkach wideo.
DEBATA "Nie tylko Marzec... Jak przedstawić trudną historię?" - debata dyrektorów muzeów historycznych
17 września
Paneliści rozmawiali o swoich doświadczeniach, wątpliwościach i ideach dotyczących pokazywania w muzeach skomplikowanych procesów historycznych. W dyskusji wzięli udział Paweł Ukielski, Zastępca Dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego, Piotr Cywiński, Dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz Dariusz Stola, Dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Dyskusję prowadziła prof. Anna Ziębińska-Witek z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
MUZEUM DOSTĘPNE: warsztaty dla osób niewidomych na wystawie "Obcy w Domu. Wokół Marca '68"
19 września
W trakcie warsztatu przenieśliśmy się w realia tamtych czasów, poprzez pracę z tyflografikami i specjalnie przygotowanymi obiektami próbowaliśmy doświadczyć dylematów, przed jakimi stawały osoby zmuszane do wyjazdu.
PERFORMENS "68 obcych osób"
23 września
Reżyser Grzegorz Laszuk stawia pytania, czy wydarzenia Marca ’68 były po prostu kolejnym momentem przemocy w historii człowieka. Czy do podobnych wydarzeń dojdzie w przyszłości? Uczestnicy mogli porównać swoje odczucia dotyczące sytuacji w Polsce i na świecie z opiniami uczestników warsztatów, które poprzedzały performens.
AUKCJA charytatywna krzeseł z wystawy Obcy w domu. Wokół Marca ’68
24 września
Wraz z domem aukcyjnym DESA zorganizowaliśmy wyjątkową aukcję charytatywną oryginalnych polskich krzeseł i foteli z lat ’60. Meble stanowiły część scenografii wystawy "Obcy w domu. Wokół Marca ‘68", którą zobaczyło 117 tysięcy widzów.
KURS DLA NAUCZYCIELI: Media, propaganda, dezinformacja – wokół Marca ’68 roku
22-24 września
Na czym polegała największa antysemicka kampania w powojennej historii Polski? Jak uczyć o Marcu ’68 roku w szkole? Czy propaganda jest tym samym, co fake news? Jak rozwijać w uczniach umiejętności krytycznego myślenia? Wszystkim tym zagadnieniom przyjrzeliśmy się w trakcie intensywnego, trzydniowego kursu skierowanego do nauczycieli przedmiotów humanistycznych w szkołach ponadpodstawowych oraz metodyków nauczania.
WARSZTATY DLA SZKÓŁ na wystawie "Obcy w domu. Wokół Marca '68"
poniedziałki, środy, czwartki, piątki godz. 10:15-11:45 lub 13:00-14:30
Wystawa ma bardzo duży potencjał edukacyjny. dzięki niej młodzież mogła dowiedzieć się o przyczynach, przebiegu i skutkach wydarzeń Marca '68, pogłębiając wiedzę na temat współczesnej historii Polski. Uczniowie poznali ludzki wymiar historii: uświadomili sobie, jakie piętno Marzec odcisnął na indywidualnych losach zwykłych ludzi. Mieli także okazję do dyskusji o zjawiskach wciąż aktualnych: o stygmatyzacji, dyskryminacji mniejszości, o języku nienawiści czy o mechanizmach funkcjonowania propagandy. Emocjonalnie angażująca ekspozycja pozwoliła nastolatkom zrozumieć dramat młodych osób, które zostały zmuszone do emigracji, opuszczenia swojego domu i kraju, w którym zostawali ich znajomi i przyjaciele.
SPOTKANIA uczniów szkół ponadpodstawowych ze świadkami wydarzeń Marca '68
W ramach programu towarzyszącego wystawie "Obcy w domu. Wokół Marca '68" miały miejsce spotkania ze świadkami wydarzeń Marca '68, w tym również z marcowymi emigrantami oraz warsztaty w przestrzeni wystawy. Łącznie wzięło w nich udział 1036 uczniów, a świadkowie historii odwiedzili 12 warszawskich liceów.
OPROWADZANIE z przewodnikiem po wystawie "Obcy w domu. Wokół Marca ‘68"
Zapraszamy na oprowadzanie z przewodnikiem po wystawie "Obcy w domu. Wokół Marca ‘68", w czasie którego opowiemy o przyczynach, przebiegu i skutkach wydarzeń Marca ’68.
Marzec ’68 – SERWIS TEMATYCZNY Wirtualnego Sztetla
Ta internetowa opowieść o Marcu ’68 nie rozpoczyna się od zestawu dat i faktów. Otwieramy ją prezentacją ludzi, dla których wydarzenia Marca stały się życiową cezurą.
Program "Obcy w domu. Wokół Marca ‘68" to cykl projektów i wystawa czasowa w Muzeum POLIN. Jego celem jest przywracanie pamięci o przyczynach, przebiegu i skutkach antysemickiej kampanii Marca '68 pięćdziesiąt lat po tamtych wydarzeniach. Obserwuj nas na facebook.com >>
|
Organizator |
|
|
Mecenas |
|
Współorganizator: |
|
|
|
|
|
|
|
Wsparcie
David Goldman i Debbie Bisno oraz Fellowships at Auschwitz for the Study of Professional Ethics
Marek i Agnieszka Nowakowscy
Andrzej i Małgorzata Rojek
Jerry Wartski z rodziną
Paul Goldner i Sandy Soifer
Patron instytucjonalny
Patroni medialni
