Festiwal Muzyki Żydowskiej im. Rywki Tiktiner w Tykocinie

Do festiwalowej mapy Polski dołącza kolejne wydarzenie – Festiwal Muzyki Żydowskiej im. Rywki Tiktiner w Tykocinie. Pierwsza edycja wydarzenia organizowanego przez Instytut Mieczysława Wajnberga i Warszawskie Towarzystwo Sceniczne pod honorowym patronatem Muzeum POLIN odbędzie się od 12 maja do 2 czerwca w tykocińskiej synagodze – jednym z najważniejszych zabytków kultury żydowskiej w Polsce. Na uczestników festiwalu czekać będą koncerty i wydarzenia edukacyjne. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest bezpłatny.

"Tiktin" w języku jidysz oznacza Tykocin. W tym niewielkim, urokliwym miasteczku na pograniczu Mazowsza i Podlasia, znajduje się druga co do wielkości  i jedna z najstarszych synagog w Polsce. To właśnie ten tykociński zabytek podczas Festiwalu Muzyki Żydowskiej im. Rywki Tiktiner rozbrzmiewać będzie muzyką.

Celem festiwalu jest prezentacja szeroko pojętej muzyki żydowskiej – pisanej przez żydowskich kompozytorów i kompozytorki, poświęconej tematyce żydowskiej lub inspirowanej tradycyjnymi melodiami, instrumentami, religią i historią Żydów. Organizatorzy festiwalu koncentrują się na artystycznym dorobku diaspory żydowskiej obecnej na terenach Polski przez blisko 1000 lat.

"Podczas Festiwalu im. Rywki Tiktiner chcemy opowiadać o polsko-żydowskiej historii nie tylko Tykocina, ale także całego wschodniego regionu Polski. Będziemy prezentować zarówno dzieła znanych kompozytorów, takich jak Felix Mendelssohn, Ernest Bloch, Franz Schubert czy Mieczysław Wajnberg, jak i utwory dopiero niedawno odkryte, a także współczesne interpretacje tradycyjnej muzyki żydowskiej" – mówi Maria Sławek, współkuratorka festiwalu i prezeska Instytutu Mieczysława Wajnberga.

Festiwal rozpocznie się 12 maja koncertem zatytułowanym Muzyka Wielkiej Synagogi w wykonaniu organisty Jakuba Stefka i zespołu wokalnego Match Match Ensemble pod dyrekcją Lilianny Krych. W kolejny weekend, 18 maja – podczas Nocy Muzeów – wystąpią skrzypaczka Maria Sławek i pianista Łukasz Chrzęszczyk. Festiwal zakończy się 2 czerwca koncertem Poldowski String Quartet.

Festiwalowi towarzyszyć będą wydarzenia edukacyjne – wykład dr Jakuba Stefka zatytułowany "Muzyczny świat przedwojennej muzyki synagogalnej" i oprowadzanie po Wielkiej Synagodze, prowadzone przez Renatę Makarską z Muzeum Podlaskiego-Oddziału w Tykocinie.

Patronką festiwalu jest Rebeka (Rywka) Tiktiner – urodzona w Tykocinie w XVI wieku uczona talmudystka i autorka literatury religijnej adresowanej do kobiet, a także kilku pieśni do dziś śpiewanych z okazji święta Simchat Tora.

"Rywka Tiktiner jest dla mnie symbolem Tykocina, którego już nie ma. Jedną z najwybitniejszych kobiet urodzonych właśnie tutaj, która w czasach, kiedy bardzo niewiele osób potrafiło pisać i czytać, stworzyła poradnik zawierający zasady moralnego postępowania. Upamiętniając jej imię, odwołujemy się do przeszłości tego wyjątkowego miasteczka" – opowiada Maria Sławek, skrzypaczka i kuratorka festiwalu.

Festiwal Muzyki Żydowskiej im. Rywki Tiktiner to kolejna inicjatywa organizowana przez Instytut Mieczysława Wajnberga we współpracy z Muzeum Podlaskim w Białymstoku-Oddział w Tykocinie. Jesienią 2023 roku w Wielkiej Synagodze odbył się koncert Marii Sławek, Lutosławski Quartet i Tomasza Januchty. W marcu br. album "TIKTIN" zawierający dźwiękowy zapis tego koncertu ukazał się w serwisach streamingowych i na płycie CD.

Wstęp na wszystkie wydarzenia festiwalu jest bezpłatny.

Partnerem festiwalu jest Muzeum Podlaskie-Oddział w Tykocinie. Festiwal Muzyki Żydowskiej dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu "Muzyka", realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca. Patronem honorowym wydarzenia jest Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Patronat medialny nad wydarzeniem objęli TVP Białystok i POLMIC.PL.