Koncert

Karol Rathaus Ensemble

Członkowie zespołu Karol Rathaus Ensemble - trzej mężczyźni i jedna kobieta.
Karol Rathaus Ensemble

Główną ideą zespołu wykonującego muzykę Karola Rathausa jest ocalenie emocji czasów już zapomnianych, zamierzchłych, przeszłych, ocalenie twórczości od zapomnienia, ocalenie człowieka, kompozytora.

Publiczność będzie mogła doświadczyć muzyki twórcy, która jest odbiciem wnętrza artysty o wielokulturowej tożsamości. Karol Rathaus wraz z dużą falą uchodźców pochodzenia żydowskiego opuścił Niemcy w poszukiwaniu miejsca do pracy, po drodze zatrzymał się w Paryżu (1932–1933) i Londynie (1934–1938), zanim ostatecznie osiadł w Stanach Zjednoczonych (1938–1954). Po drugiej stronie oceanu zaistniał przede wszystkim w amerykańskim świecie akademickim jako profesor kompozycji w Wydziale Muzyki Queens College w Nowym Jorku (obecnie City University of New York). 

Muzyka kompozytora stanowi kopalnię emocji, kontekstów, syntezę stylów oraz prądów schyłku XIX wieku. W triach fortepianowych Karol Rathaus w szczególny sposób połączył zdobycze późnego romantyzmu, ekspresjonizmu, jak również elementy XX-wiecznych technik kompozytorskich.

To, co najpiękniejsze oraz godne uwagi, w muzyce Rathausa to zmienność, różnorodność, filmowość muzycznych fraz i odcinków. Karol Rathaus w latach dwudziestych w Berlinie był twórcą pierwszych filmów dźwiękowych wraz z Franzem Ozepem. Zachwyca również improwizacyjny charakter, wynikający z wprowadzonych do utworów elementów muzyki jazzowej. To także głęboko ukryta tajemnica emocji samego twórcy, który był postacią wielokulturową.

Karol Rathaus Ensemble

W 2020 roku pianistka i kameralistka Aleksandra Hałat rozpoczęła wyjątkowy projekt, którego głównym celem było premierowe nagranie dzieł archiwalnych oraz prezentacja nieznanych utworów jednego z najwybitniejszych polsko-żydowskich kompozytorów emigracyjnych Karola Rathausa (1895–1954). Pianistka zaprosiła do współpracy wybitnych artystów, takich jak: Piotr Lato, Marcin Hałat i Marcin Mączyński.

Z idei upowszechniania muzyki emigracyjnej powstał Karol Rathaus Ensemble, który otrzymał oficjalne pozwolenie od Rodziny Karola Rathausa na użycie nazwiska kompozytora w nazwie zespołu, jak również prawo do wykonywania niewydanych utworów kompozytora podczas koncertów. Karol Rathaus Ensemble rozpoczął swoją misję od nagrania płyty dla wytwórni DUX, zawierającej światowe premiery fonograficzne dwóch triów fortepianowych Karola Rathausa. Płyta została zatytułowana "Karol Rathaus – Piano Trios" (DUX 2020), zawiera nagrane z rękopisu: Trio op. 53 oraz Trio Serenade, które powstały w USA w 1953 i 1944 roku. Patronowały temu wydarzeniu: Polmic.pl TVP Kultura, Presto, Dwójka Polskie Radio, Przegląd Tygodniowy i Exil Arte Zentrum w Wiedniu. To właśnie wspomniane tria fortepianowe wypełnią festiwalowy koncert, a artyści wykonają je z rękopisu kompozytora.

W 2022 roku ukazała się druga płyta zespołu wydana przez wytwórnię DUX, na której pojawiły się nowe światowe premiery dzieł Karola Rathausa – "Chamber works".

Za sprawą Karola Rathaus Ensemble po raz pierwszy w Polsce zabrzmiały utwory kompozytora, takie jak: Trio op. 53 podczas Sceny Premier Naukowych Uniwersytetu Śląskiego, Trio Serenade op. 69 w Muzeum Miasta Łodzi w Pałacu Izraela Poznańskiego. Zespół dokonał prawykonań polskich dzieł, takich jak: Song of the Autumn, Polka na trąbkę i fortepian, Three English Songs Op. 48, Five Moods after American Poets Op. 57 (1946), Mazurka (1941), Confused Intermezzo (Pole in Spain), Habanera i Mazurek (1939), Pastorale and Danse Op.39 (1937) w Żydowskim Muzeum Galicja.

W listopadzie Karol Rathaus Ensemble wystąpił na koncercie upamiętniającym "Kraistallnacht" w Center for Jewish History w Nowym Jorku oraz Rathaus Festival, prezentując dzieła polsko-żydowskich twórców. Wystąpił również w filmie dokumentalnym "Discovering Karol Rathaus", którego producentami są m.in. Lev Deych i Michael Haas.

Członkowie zespołu powołali w 2021 roku Karol Rathaus Foundation, której misją jest upowszechnianie zapomnianych twórców, promocja muzyki klasycznej oraz szeroko pojęty dialog międzykulturowy.