Wykład

Wannsee – konferencja w sprawie ludobójstwa

Fot. United States Holocaust Memorial Museum

Uczestnicy konferencji w Wannsee w ciągu niecałych dwóch godzin uzgodnili prawne i logistyczne aspekty wymordowania 11 milionów europejskich Żydów. Protokół spotkania wysokiej rangi funkcjonariuszy niemieckiego państwa, partii nazistowskiej i policji bezpieczeństwa jest wyjątkowym źródłem dokumentującym Holokaust. Do dziś jest przedmiotem różnych interpretacji i kontrowersji w badaniach nad Zagładą.

Kiedy 20 stycznia 1942 roku 14 przedstawicieli niemieckich władz okupacyjnych, ministerstw i administracji spotkało się na zaproszenie Reinharda Heydricha, w porządku obrad był tylko jeden temat: "ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej". Od jakiegoś czasu to hasło nie oznaczało już tylko przymusowych wysiedleń, gettoizacji i masowych mordów podczas inwazji na Związek Radziecki.

Od przełomu roku 1941 i 1942 w okupowanej Polsce powstawały obozy zagłady, do których deportowano niemieckich, austriackich, luksemburskich i czeskich Żydów. Polscy Żydzi na terenach anektowanych przez Niemców byli mordowani w Chełmnie nad Nerem w zasilanych spalinami komorach gazowych umieszczonych na ciężarówkach.

Organizowany w 80. rocznicę konferencji Wannsee wykład skupi się na międzynarodowym wymiarze tematu i interesach poszczególnych przedstawicieli władz. Spotkanie w Wannsee i protokół z niego są do dziś przedmiotem różnych interpretacji w badaniach nad Zagładą.

Profesor Peter Klein jest historykiem, który pracował dla Domu Konferencji w Wannsee. Studiował historię, nauki polityczne, nauki o książce i bibliotekoznawstwo na Uniwersytecie Friedricha Alexandra w Erlangen-Norymberdze i Wolnym Uniwersytecie w Berlinie. Ukończył też studia w Centrum Badań nad Antysemityzmem na Uniwersytecie Technicznym w Berlinie. Od października 2013 r. profesor ds. studiów nad Holokaustem w Lander Institute/Touro College w Berlinie. Od marca 2015 dziekan Master-Programu Komunikacja i Tolerancja wobec Holokaustu w Touro College w Berlinie. Publikował edycje dokumentalne o Holokauście, występował jako biegły sądowy przed sądami społecznymi w sprawach rent dla ocalałych z tytułu pracy w gettach.

Krzysztof Persak jest doktorem historii, pracownikiem Działu Naukowego Muzeum POLIN i Instytutu Studiów Politycznych PAN, w latach 2000-2016 był związany z Instytutem Pamięci Narodowej. Autor i redaktor 19 monografii, prac zbiorowych i zbiorów dokumentów dotyczących systemu komunistycznego w Polsce, aparatu represji, stosunków polsko-sowieckich, historii harcerstwa oraz stosunków polsko-żydowskich. Opublikował m.in.: "Wokół Jedwabnego" (2002, z P. Machcewiczem), "A Handbook of the Communist Security Apparatus in East Central Europe", 1944–1989 (2005, z Ł. Kamińskim), "Sprawa Henryka Hollanda" (2006). Stypendysta Woodrow Wilson Center w Waszyngtonie, Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej i Imre Kertész Kolleg w Jenie.

 

Wykład odbywa się w ramach Global Education Outreach Program.

Program GEOP możliwy jest dzięki wsparciu Taube Philanthropies, The William K. Bowes, Jr. Foundation oraz Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce.

logo Taube Philantropies logo William K. Bowes Junior Foundation logo SZIH