Wykład
15.07.2021 – online

Nowe spojrzenie na genezę ludobójstwa: historia Holokaustu oparta na lokalnych relacjach

Zapraszamy na wykład prof. Omera Bartova (Uniwersytet Browna), podczas którego omówi swoje najnowsze prace: "Anatomia pewnego ludobójstwa, Życie i śmierć Buczacza" (Wydawnictwo Czarne, 2019) i "Voices on War and Genocide" (2020).

Prof. Bartov skupi się na znaczeniu naocznych świadków, pochodzących z jednej okolicy, dla pisania historii, w szczególności historii dotyczącej konfliktu i wojny.

Przez ponad czterysta lat, pograniczne, wschodnioeuropejskie miasto Buczacz, leżące na terenie dzisiejszej Ukrainy – było domem dla różnorodnej społeczności. To tutaj Polacy, Ukraińcy i Żydzi żyli obok siebie we względnej harmonii. Potem wybuchła II wojna światowa, a trzy lata po jej rozpoczęciu cała ludność żydowska została wymordowana przez niemiecką i ukraińską policję, podczas gdy ukraińscy nacjonaliści wytępili mieszkańców polskiego pochodzenia.

Korzystając głównie z dzienników i prywatnych listów mieszkańców Buczacza i okolic – zbrodniarzy, ofiar i ocalonych – Omer Bartov dowodzi, że ludobójstwo nie następuje, jak często jest to opisywane w historii powszechnej, w wyniku nagłego objęcia władzy przez złowieszczego przywódcę politycznego i uwolnienia siły wojskowej.

Ludobójstwo zaczyna się pozornym spokojem, powoli i często niezauważalnie, jako kulminacja tłumionych urazów, żalu i upokorzeń. Sprawcami nie są jedynie żołnierze-socjopaci. Są nimi również sąsiedzi, przyjaciele i rodzina. Sprawcami są także mężczyźni w średnim wieku, którzy przychodzą z zewnątrz, często biorąc ze sobą swoje żony, dzieci i rodziców, by wieść życie pełne mieszczańskiego komfortu, okraszone historią masowego morderstwa. 

Omer Bartov jest profesorem zwyczajnym Historii Europy na Uniwersytecie Browna. Urodzony w Izraelu, studiował na Uniwersytecie w Tel Awiwie oraz w Kolegium św. Antoniego w Oksfordzie. Wczesne badania Bartova dotyczyły nazistowskiej indoktrynacji żołnierzy Wehrmachtu i ich zbrodni podczas II wojny światowej, co znalazło odzwierciedlenie w jego książkach: "The Eastern Front, 1941-1945", oraz "Hitler's Army". Następnie zajął się związkami pomiędzy wojną totalną a ludobójstwem, opisując swoje badania w publikacjach "Murder in Our Midst, Mirrors of Destruction i Germany's War and the Holocaust". 

Zainteresowania Bartova zaprowadziły go do przeprowadzenia projektu "The "Jew" in Cinema", który miał na celu zbadanie przełamywania stereotypów antysemickich w filmach. Jedna z jego nowszych prac skupia się na relacjach międzyetnicznych na pograniczu Europy Wschodniej. Jego książka zatytułowana "Erased" (2007) analizuje politykę pamięci na wschodniej Ukrainie, a jego najnowsza monografia: Anatomy of a Genocide: The Life and Death of a Town Called Buczacz (2018), polskie wydanie: "Anatomia pewnego ludobójstwa, Życie i śmierć Buczcza", Warszawa (2019) jest mikrohistorią etnicznej koegzystencji i przemocy. Książka otrzymała wiele nagród, między innymi National Jewish Book Award oraz Yad Vashem International Book Prize for Holocaust Research, została przetłumaczona na wiele języków. 

Najnowsze publikacje Bartova, które ukażą się w tym roku, to: "Tales from the Borderlands: Making and Unmaking the Galician Past" oraz odnosząca się do jego bieżących zainteresowań: "Israel/Palestine: Lands and Peoples". Jego pozostałe prace to między innymi "Shatterzone of Empires: Coexistence and Violence in the German, Habsburg, Russian, and Ottoman Borderlands" (2013), "Voices on War and Genocide: Three Accounts of the World Wars in a Galician Town" (2020).


Wykład odbywa się w ramach Global Education Outreach Program

Program GEOP możliwy jest dzięki wsparciu Taube Philanthropies, The William K. Bowes, Jr. Foundation oraz Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce

logo Taube Philantropies logo William K. Bowes Junior Foundation logo SZIH