Wideorelacja: Fania Lewando "Dietojarska kuchnia żydowska" - Czytelnia POLIN
Podczas pierwszego grudniowego spotkania z cyklu Czytelnia POLIN mówić będziemy o smakach, które pokochali Marc Chagall i wileńska bohema, a bohaterką wieczoru będzie książka kucharska, która zaginęła w zawierusze wojennej. Magdalena Maślak i Basia Starecka porozmawiają z czlonkiniami kolektywu Mecyje – Sabiną Francuz, Olą Małotą, Olą Frugą, Olą Doniczką i Karoliną Skoczylas.
- 8 grudnia 2020 (wtorek), g. 19:30
- UWAGA: film to zarejestrowane spotkanie na żywo, na początku nagrania może być dłuższy czas cisza
Fania Lewando przed wojną prowadziła w Wilnie popularną restaurację serwującą wybrednym gościom wegetariańskie specjały kuchni Żydów aszkenazyjskich. Łączyła nieoczywiste smaki, gotowała zdrowo, mając świadomość, że tylko bezmięsna dieta i odpowiednia dawka witamin mogą zapewnić dobre samopoczucie.
Jej kulinarny kunszt był szeroko ceniony, nic więc dziwnego, że zaproponowano jej, by wypłynęła w ekskluzywny rejs jako szefowa kuchni serwującej koszerne potrawy na statku Batory. Potrawami Fani zachwycały się wileńska śmietanka towarzyska i lokalna bohema, nad ich smakiem rozpływał się też Marc Chagall. Chociaż wywodziła się ze skromnego domu, kulinarny talent przyniósł jej sławę wykraczającą daleko poza Wilno. Tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej zdążyła wydać książkę, w której zgromadziła proste, lecz wyśmienite przepisy.
W 1941 roku ślad po Fani zaginął, a książka przepadła w wojennej zawierusze. Po latach została przez przypadek odnaleziona na targach antykwarycznych. Gdyby nie niezwykły zbieg okoliczności, nigdy nie odkrylibyśmy oryginalnych przepisów.
"Dietojarska kuchnia żydowska", która ukazała się nakładem wydawnictwa ZNAK Literanova, to coś więcej niż książka kucharska. To opowieść o smakach, które przeniosą nas do przedwojennego Wilna, przybliżą aszkenazyjskie receptury i ideę Tikkun Olam – czynienia świata lepszym dla siebie i innych.
Podczas spotkania nauczymy się robić chałkę. Zachęcamy jednak do przygotowania ciasto wcześniej – podczas wydarzenia skupimy się przede wszystkim na nauce zaplatania ciasta.
Przepis na ciasto na chałkę:
- 1 kg mąki,
- 20 g drożdży,
- ok. 250-300 ml ciepłej wody,
- 3 jaja + 1 do smarowania,
- 100 ml oleju,
- 3 łyżki cukru,
- szczypta soli,
- mak lub sezam do posypania.
Przepis:
- Proponujemy wyrobić ciasto około 1 ½ - 2 godzin przed rozpoczęciem spotkania, aby było już gotowe.
- Drożdże rozpuścić w letniej wodzie z 1 łyżką cukru, odstawić na 10 minut.
- Do miski przesiać mąkę, wbić 3 jaja, wlać olej, dodać resztę cukru, sól i drożdżowy zaczyn.
- Dokładnie połączyć wszystkie składniki.
- Przełożyć na blat i wyrobić gładkie ciasto (ok. 10 minut).
- Gotowe przełożyć ponownie do miski, przykryć bawełnianą ściereczką i odstawić na około 1 ½ -2 godziny. Powinno potroić swoją objętość.
- Gdy ciasto urośnie, włącznie komputery lub telefony i połączcie się z nami na spotkanie. Powiemy Wam co dalej.
Sabina Francuz - projektantka, prowadzi projekty kulinarne, między innymi Głodne Kawałki i Not So Kosher. Od 2016 roku pracuje z książką Fani Lewando, organizując warsztaty i spotkania, head chef Mecyjów.
Ola Małota - dla przyjaciół Marion, judaistka, miłośniczka literatury, z wielką determinacją przetłumaczyła i skatalogowała przepisy, korzystając z oryginalnego wydania książki z 1938 roku.
Ola Fruga - dietetyczka, propagatorka zrównoważonego stylu życia, autorka fotografii
Ola Doniczka - dietetyczka, propagatorka weganizmu, gotuje. Jest autorką wegańskich wersji przepisów, dostępnych na blogu Mecyje.
Karolina Skoczylas - pedagożka, lektorka języka angielskiego. Twórczy żywioł, asystentka działań kulinarnych i sesji zdjęciowych, inicjatorka rozmów o wszystkim.
Magdalena Maślak – antropolożka kultury, w Muzeum POLIN kieruje Sekcją Programów Społecznych i rozwija program edukacji kulinarnej skupiony wokół kuchni żydowskiej, pomysłodawczyni TISZ Festiwalu Żydowskiego Jedzenia.
Barbara Starecka – niezależna dziennikarka, jedna z najbardziej opiniotwórczych obserwatorek polskiej sceny kulinarnej. Jej teksty publikują m.in. tygodnik Wysokie Obcasy, magazyn Twój Styl i National Geographic Traveller oraz Vogue.pl. Przewodnicząca jury plebiscytów kulinarnych Gazety Wyborczej, absolwentka Polskiej Szkoły Reportażu. Od 2011 roku prowadzi blog Nakarmionastarecka.pl z przepisami i przewodnikami kulinarnymi po świecie.
