"Niusia z Listy Schindlera. Historia ocalenia"

W 79. rocznicę wyzwolenia Auschwitz nakładem Wydawnictwa Wielka Litera ukaże się książka opisująca niezwykłe losy Niusi Horowitz – jednej z ostatnich żyjących osób uratowanych przez Oskara Schindlera, a także bohaterki "Listy Schindlera" Stevena Spielberga.

• Premiera: 24 stycznia 2024
• Spotkanie autorskie z udziałem Niusi Horowitz oraz autorki Magdy Huzarskiej-Szumiec:
  • 27 stycznia (sobota), godz. 18.00
  • Pałac Krzysztofory w Krakowie

Historia Niusi Horowitz wydarzyła się naprawdę, a literackiego kształtu nadały jej bezpośrednie rozmowy autorki z bohaterką. Wspomnienia zawarte w książce sięgają czasów wybuchu II wojny światowej, życia pod okupacją, wyzwolenia aż do lat powojennych i współczesnych. Znajdziemy tu opowieści z życia w krakowskim getcie, a po jego likwidacji – w niemieckim obozie koncentracyjnym w Płaszowie, gdzie bohaterka pracowała w wytwórni szczotek. Następnie poznamy opowieści z pracy u Oskara Schindlera w Fabryce Wyrobów Metalowych i Naczyń Emaliowanych, a także z Auschwitz i Brünnlitz, gdzie Niusia Horowitz doczekała wyzwolenia w maju 1945 roku. Bohaterka opowiada również o swoim życiu po wojnie – pierwszej miłości, małżeństwie, dziecku i rodzinie oraz o niezwykłym spotkaniu i współpracy ze Stevenem Spielbergiem w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku przy powstaniu słynnego, oscarowego filmu Lista Schindlera.

"Kiedy nadszedł 28 kwietnia, Niusia jak zwykle stanęła przy swojej szlifierce. (…) Gdy usłyszała przelatujący przez halę gwizd, przerwała pracę i podeszła do mamy, której jakaś kobieta właśnie podawała mały, upieczony z chleba tort. Paliła się na nim jedna, cudem zdobyta świeczka. Dziewczynka wzięła go do rąk. W myślach wciąż powtarzała sobie słowa życzeń. Schindler był już na środku hali, gdy otoczyli go pracownicy. Niusia podeszła do niego i, dygając, wypowiedziała wyuczone słowa. Zrobiła to tak cichutko, że Herr Direktor musiał się pochylić, żeby ją usłyszeć. Wszyscy widzieli, jaki jest wzruszony. Na koniec ucałował dziewczynkę w skroń, uśmiechając się jeszcze szerzej".

Mimo obecności w książce licznych odniesień do wydarzeń historycznych, nie należy jej czytać wyłącznie przez pryzmat literatury faktu. Jak zaznacza w posłowiu autorka, sceny z życia Niusi Horowitz, choć oparte na jej bardzo osobistych wyznaniach i relacjach, celowo przedstawione zostały w sposób literacki.

Dzięki temu otrzymujemy niezwykle barwną i bogatą w szczegóły historię życia Niusi – bohaterki opowieści i zarazem portret Niusi – jaką jest w istocie, "odbierającej świat bardzo emocjonalnie, dla której od wielkich, historycznych wydarzeń ważniejsze są detale codzienności".

"To ważne. Nie wolno nam zapomnieć, do czego człowiek jest zdolny i co może zrobić drugiemu człowiekowi. Ale, ale, wiem też jeszcze jedno – oprócz rzeczy najgorszych, człowiek jest zdolny do rzeczy najlepszych. To, że dziś rozmawiamy, to autentyczny cud. A sprawił go Oskar Schindler. I to by było na tyle".

Patronat honorowy:

• Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

Patronat:

• Fabryka Emalia Oskara Schindlera, o. Muzeum Krakowa.