Wspomnienia

Żegnamy Szewacha Weissa (1935-2023)

Szewach Weiss - czarno-biały portret mężczyzny z fajką.
Szewach Weiss. fot. K. Bielawski / Muzeum Historii Żydów Polskich

Żegnamy Szewacha Weissa – polityka, profesora nauk politycznych, ambasadora Izraela w Polsce w latach 2000-2003. Wspierał naszą instytucję od samego początku jako członek Międzynarodowego Honorowego Komitetu założonego w 1993 roku, który upowszechniał w Polsce i na świecie ideę powstania Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.

Szewach Weiss urodził się w Borysławiu jako syn Gitl i Meira Wolfa. Jego ojciec prowadził sklep spożywczy w mieście. Weiss najwcześniejsze lata życia spędził w Borysławiu. Po wkroczeniu armii niemieckiej latem 1941 roku rodzina Weissów przetrwała pierwszy pogrom Żydów dzięki pomocy sąsiadki Marii Potężnej. Potem, po ucieczce z getta, ukrywali się najpierw u Ukrainki Julii Lasotowej, później u małżeństwa Anny i Michała Górali, a potem znowu pomagała im Maria Potężna i jej syn Tadeusz. Po wyzwoleniu Borysławia przez armię czerwoną w sierpniu 1944 roku Weissowie wrócili do swojego domu, a Szewach poszedł do szkoły. Szybko jednak zdecydowali się na wyjazd do Polski. Przez krótki czas mieszkali w Wałbrzychu, gdzie Szewach uczył się w szkole przy sierocińcu prowadzonym przez syjonistyczną organizację Bricha. Na początku 1946 roku rodzina Weissów przekroczyła granicę z Czechosłowacją i przez Austrię oraz Włochy przedostała się do Palestyny. Tam Szewach Weiss trafił do szkoły rolniczej pod Netanja. Uprawiał wyczynowo sport (lekkoatletykę i podnoszenie ciężarów), odbył służbę wojskową i studiował nauki polityczne na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie oraz prawo w Tel-Awiwie.

W 1975 roku był założycielem Wydziału Mediów na Uniwersytecie w Hajfie. Od tego roku został też profesorem na tej uczelni. Od 1969 do 1981 roku był radnym w Hajfie, w latach 1977-1999 zasiadał w Komitecie Centralnym Partii Pracy. Od 1981 roku deputowany do Knesetu, w latach 1988-1992 był wiceprzewodniczącym, a następnie w okresie 1992-1996 – przewodniczącym Knesetu.

W latach 2000-2003 był ambasadorem Państwa Izrael w Polsce. Od 2000 roku był Przewodniczącym Rady Instytutu Pamięci Yad Vashem. Był autorem licznych publikacji naukowych z dziedziny nauk politycznych, historii Knesetu i Holokaustu, a także publicystą współpracujący z gazetami w Izraelu, Polsce i na świecie. Za wkład w rozwój współpracy polsko-izraelskiej został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Zobacz biogram na portalu Wirtualny Sztetl >>