Nasze portale
Wirtualny Sztetl
Wirtualny Sztetl to portal internetowy dokumentujący historię społeczności żydowskich w Europie Środkowej i Wschodniej, który odwiedza rocznie milion użytkowników z całego świata.
Na stronie gromadzimy informacje na temat przeszło 1900 miast i miasteczek zlokalizowanych w historycznych granicach Rzeczypospolitej, czyli na terytoriach obecnej Polski, Litwy, Białorusi, Ukrainy, Łotwy, Estonii, Rosji i Mołdawii. Przybliżamy historię danej społeczności żydowskiej od momentu pierwszego osadnictwa po Zagładę, a w przypadku dużych miast – po czasy nam współczesne. Artykuły uzupełniają mapy, ikonografia, hasła biograficzne i słownikowe oraz opracowania encyklopedyczne z zakresu życia społecznego Żydów: religii, tradycji, edukacji, gospodarki, kultury.
Od 2017 roku na portalu udostępniamy również wywiady historii mówionej i rekordy genealogiczne. Sukcesywnie publikujemy bogate w informacje statystyczne bazy danych oraz nową dokumentację fotograficzną zabytków żydowskich (synagogi, cmentarze) i miejsc pamięci. Strona dostępna jest w czterech wersjach językowych: polskiej, angielskiej, hebrajskiej i niemieckiej. Wirtualny Sztetl istnieje od 2009 roku, rozwijany zarówno przez społeczność internetową – 20 000 zarejestrowanych użytkowników – jak i profesjonalnych historyków, redaktorów i wydawców.
Przed II wojną światową skupiska oznaczonych mezuzami domów, sklepów, szkół i synagog przez pracowity tydzień rozbrzmiewały gwarem jidysz, który w piątek wieczorem cichł, gdy zaludniająca je społeczność rozpoczynała świętowanie szabatu. Prowadząc Wirtualny Sztetl, chcemy oddać hołd tysiącom żydowskich miasteczek na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej.
www.sztetl.org.pl, kontakt: [email protected]
Polscy Sprawiedliwi – Przywracanie pamięci
"Polscy Sprawiedliwi – Przywracanie pamięci" to projekt dedykowany tym, którzy ratowali Żydów w czasie Zagłady.
"Kto ratuje jedno życie, ratuje cały świat", głosi sentencja z Talmudu. Sprawiedliwi podjęli ryzyko, by przeciwstawić się złu. W tym sensie ocalili nas i nasze człowieczeństwo. Fundamentem polsko-angielskiego portalu jest kolekcja historii pomocy, obejmująca kilkaset opracowań. Teksty uzupełnione są o zdjęcia, dokumenty, fragmenty wywiadów audio oraz skróty nagrań filmowych.
Wywiady ze świadkami historii – ratującymi, ocalałymi i świadkami pomocy – prowadzą przeszkoleni badacze. Działamy edukacyjne i społeczne – szkolimy nauczycieli i edukatorów, organizujemy panele dyskusyjne, przygotowujemy wydawnictwa. Zachęcamy do korzystania z przygotowanych przez nas materiałów takich jak scenariusze lekcji, świadectwa filmowe, wirtualna wystawa i pamiątkowe albumy o polskich Sprawiedliwych.
Żydowska Warszawa
Żydowska Warszawa to multimedialny przewodnik on-line, pokazujący polską stolicę przez pryzmat historii jej żydowskich mieszkańców.
Można ją odkrywać na wiele sposobów – podążyć tropem bohaterów komiksów, przespacerować się po mieście z Januszem Korczakiem lub pozwolić, by przedstawiona w formie bloga wędrówka po współczesnej Warszawie zmieniła się w prawdziwą podróż w czasie.
Platforma składa się z trzech głównych części, z których mogą korzystać wszyscy zainteresowani.
Gimnazjalistom szczególnie polecamy dział "Śladami Janusza Korczaka", gdzie jesteśmy prowadzeni przez miasto dwiema trasami żydowskiego pedagoga i lekarza.
Licealistów zachęcamy do zapoznania się z multimedialnym komiksem "Historie i kreski", który przedstawia losy dziewięciu bohaterów w autorskiej interpretacji Moniki Powalisz i Jacka Michalskiego.
Dla nauczycieli przygotowaliśmy propozycje scenariuszy zajęć lekcyjnych na kanwie komiksowych opowieści.
Dorosłym odbiorcom polecamy część "Przeszłość i teraźniejszość". Dzięki niej, wędrując od Wisły poprzez Tłomackie, Nalewki, Grzybów, Senatorską i plac Teatralny, aż na Pragę, mogą poznać historię żydowskiej Warszawy od momentu osiedlenia się w mieście Żydów. Poznają również losy warszawskich Żydów podczas drugiej wojny światowej.
Z kolei powojenną i całkiem współczesną historię odkrywamy z perspektywy dwunastu przewodników – w rozdziale "Nasza Warsze". Historia zyskuje tu wymiar osobisty, a w rolę przewodników oprócz Józefa Hena, Eleonory Bergman, Seweryna Blumsztajna wraz z Bożeną Werbart wcielają się także przedstawiciele młodego pokolenia, jak Daniel Słomka czy Joanna Baczko.
Wsparcie udzielone z funduszy norweskich i EOG przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię.
www.eeagrants.org, www.norwaygrants.org
Więcej o projekcie "Żydowskie dziedzictwo kulturowe"