Eliane Esther Bots, 7–27 czerwca 2014

Nie możemy pochodzić z niczego
 

Eliane Esther Bots, artystka i reżyserka, w czasie swojego pobytu w Warszawie przeprowadziła szereg rozmów z  mieszkańcami, którzy poprzez rodzinne narracje przybliżali jej żydowską historię miasta.

Początkowo punktem wyjścia dla rezydencji miały być osobiste przedmioty i  inne obiekty, którym rozmówcy i jednocześnie przyszli bohaterowie jej filmu nadają znaczenie sentymentalne. W rezultacie artystka zapoznała się z różnego rodzaju i różnego ciężaru dokumentami, od osobistych zdjęć przez książki (również własnego autorstwa, od pamiętników po statystyki), odziedziczoną sukienkę czy biżuterię, aż po całe mieszkanie.

Jak się jednak szybko okazało, te artefakty często stanowiły zaledwie pretekst do spotkania. W rezultacie twórczyni wybrała siedem opowieści, które, ujęte w jeden krótkometrażowy film do pewnego stopnia stanowić mają kontynuację obrazu „Rozmowy” autorstwa Holenderki.

W ramach poprzedniej realizacji Bots przedstawiła swoją rodzinę, opierając scenariusz na własnym domowym archiwum. Impulsem do stworzenia „Rozmów” było odkrycie niezwykłych katalogów tworzonych przez babcię artystki z otaczających ją przedmiotów.

Jednocześnie Eliane powtórzyła gest, jaki kilkadziesiąt lat wcześniej wykonała jej mama, filmując swoją babkę. Biorąc z niej przykład, artystka zdecydowała się zarejestrować spotkania z nestorką, podczas których toczy się opowieść o przeszłości, jej wspomnieniach i wojnie.

W przypadku historii warszawskich relacje międzypokoleniowe również odgrywają dużą rolę. Wśród bohaterów filmu Eliane znaleźli się m.in. wnuk z babcią, która jest dumną posiadaczką odznaczenia Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, ojciec z córką i sześcioro rodzeństwa.

Jednak nawet jeśli w kadrze nie pojawiają się członkowie rodziny rozmówców artystki, obecni są w ich opowieściach.  Zdarza się bowiem, że bohaterowie filmu Eliane dziedziczą po przodkach wraz z niewielkim przedmiotem jakąś tajemnicę lub – z myślą o własnych dzieciach – starają się pewne zagadki przeszłości rozwikłać.  

Pobyt artystki zakończyło spotkanie prowadzone przez dr Ewę Klekot, adiunkta w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej, w którego rezultacie powstał tekst o projekcie:

>>„Zerwana ciągłość pamięci i rzeczy” autorstwa Ewy Klekot.

Więcej o artystce

Eliane Esther Bots jest absolwentką sztuk wizualnych i edukacji. Laureatka nagrody Workspace 2013 w kategorii filmu eksperymentalnego, stypendystka Mondriaan Fund. Prezentowała swoje prace w miejscach takich jak m.in.:  MEANTIME (Cheltenham), Le Confort Moderne (Poitiers), Das Spectrum (Utrecht), Siemens Sanat (Istambuł), Centrum Sztuki Współczesnej Sergey  Kuryokhin (Petersburg), a  także w ramach Międzynarodowego Festiwalu Filmów Krótkometrażowych Curta Cinema (Rio de Janeiro), Festiwalu Videoholica (Warna) czy Festiwalu Filmów „art-housowych” (Batumi). Mieszka i pracuje w Hadze.

Więcej informacji można znaleźć na stronie www.twosmallthings.com.

>> Więcej na temat rezydencji artystycznych.

Działanie „Muzeum otwarte – edukacja w działaniu” realizowane jest w ramach projektu „Żydowskie dziedzictwo kulturowe”, komponent „Oblicza różnorodności”. Wsparcie udzielone z funduszy norweskich i EOG przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię

www.eeagrants.org, www.norwaygrants.org 
Więcej o projekcie „Żydowskie dziedzictwo kulturowe”